بیانات رهبر انقلاب در دیدار دستاندرکاران کنگره بزرگداشت علامه قطبالدّین شیرازی
متن بیانات رهبر معظم انقلاب که روز دوشنبه
سیزدهم آذرماه
در جمع دستاندرکاران برگزارى همایش بینالمللى بررسى احوال و آثار حکیم
قطبالدّین شیرازى، ایراد شده است، به مناسبت برگزاری این همایش منتشر
میشود
متن بیانات رهبر معظم انقلاب که روز دوشنبه سیزدهم آذرماه
در جمع دستاندرکاران برگزارى همایش بینالمللى بررسى احوال و آثار حکیم
قطبالدّین شیرازى، ایراد شده است، به مناسبت برگزاری این همایش منتشر
میشود:
بسم الله الرّحمن الرّحیم
بزرگداشت کسانى از قبیل قطبالدّین شیرازى کار بسیار مفیدى است. من در
ذهنم بود که پزشکها زرنگى کردند و قطب شیرازى را بردهاند به عالم پزشکى؛
چون ایشان در درجهى اوّل فیلسوف است، شاگرد خواجه نصیر و شارح شرح
حکمتالاشراق و اینها است؛ و البتّه طبیب هم هست، طبیب برجستهاى است؛ [و
هم] منجّم است، ایشان در ساخت رصدخانهى معروف مراغه سهیم بوده؛ یعنى یک
انسان بزرگى است. امّا این بیان آقاى دکتر لنکرانى، بیان خوبى بود. یعنى
همین که ما توجّه بکنیم که دانشمندان بزرگ ما در دورانهاى مختلف اسلامى، در
رشتههاى مختلف تبحّر داشتهاند؛ صِرف این نبود که یک لقمه از اینجا، یک
لقمه از آنجا، یک لقمه از آنجا؛ نه، ایشان در عالم پزشکى یک آدم برجسته
است؛ همان طور که اشاره کردید، مهمترین شرح قانون بوعلى را او نوشته؛ در
زمینهى فلسفه، یک فیلسوف است به معناى حقیقى کلمه؛ در زمینهى نجوم و
هیئت، یک انسان وارد و متخصّص است؛ ادیب است، شاعر است: شعر عربى، شعر
فارسى؛ و شاید علوم دیگرى. یعنى این نکته مورد توجّه باشد که تخصّصگرایى
به معناى محدود کردن ذهن و فکر انسان، یک نکتهى برجستهاى نیست - که
همینطور تخصّصها پشت سر هم همدیگر را میشکافند، یک تخصّص کوچکترى، دائرهى
محدودترى بهوجود مىآید؛ به یک معنا بهخاطر رسیدگى به وضع زندگى انسان
در آن تخصّص خاصْ چیز خوبى است، امّا به یک معنا محدود کردن انسان است -
چون ظرفیّت ذهن انسان خیلى وسیع است و میتواند در همهى این امور صاحبنظر
باشد. اینجور نباشد که کسى که پزشک است، مثلاً در زمینهى علوم دینى یا در
زمینهى فلسفه، یک آدم عامىاى محسوب بشود؛ نه، چقدر خوب است که یک پزشک،
در زمینهى علوم دیگر - در زمینهى علوم عقلى، در زمینهى علوم دقیقه،
مسائل گوناگون طبیعى - حدّاقل صاحبِ اطّلاع باشد و این کار را ما بتوانیم
در کشورمان پیش ببریم. البتّه به معناى تعطیل کردن تخصّصها بههیچوجه
نیست، بلکه به معناى بهرهمند کردن ذهن متخصّصین از محیطهاى فراتر از حدّ
تخصّص آنها است.
خب، شیراز البتّه مرکز مهمّى است، و بزرگانى در شیراز پرورش پیدا
کردهاند؛ خود این هم در سرزمینهاى گوناگون اسلامى ما یک نکتهاى است؛ من
این را در سفر شیراز هم - همین چند سال قبل از این - گفتم. واقعاً شیراز
جزو سرزمینهایى از کشور ما است که یک ظرفیّت نامحدودى دارد؛ انسان در هر
بخشى نگاه میکند، مىبیند منطقهى فارس و شیراز - البتّه شیراز که میگوییم،
منظورمان کلّ فارس است، کمااینکه قطب شیرازى هم کازرونى است - یک منطقهى
بسیار حاصلخیزى است از لحاظ تربیت استعدادهاى برجستهى انسانى؛ شاعر، ادیب،
فیلسوف، عالمِ به معناى مصطلح امروزى؛ در رشتههاى مختلف علوم - در همهى
رشتهها - برجستگانى از این منطقه برخاستهاند. خب، این در واقع به یک معنا
شناسنامهى این منطقه است که کسانى که در این منطقه مشغول کار تعلیم و
تربیت و پرورش افکار و استعدادها هستند، به این نکته توجّه کنند که [در]
اینجا یک استعداد بىپایانى از لحاظ اسلامى وجود دارد. حالا همین قطب
شیرازى، ایشان علّامهى شیرازى است، یعنى بهعنوان علاّمه شناخته میشود،
بهخاطر همین که در فنون مختلف [متخصّص بوده]؛ به هر حال سعى کنید این
شخصیّتهاى برجسته را بهعنوان الگوهایى براى نسل جوانِ امروزِ ما معرفى
کنید که جوان امروز بداند که میتواند الگویش این باشد. هیچ لزومى ندارد که
ما یک شخصیّت را از اعماق تاریکىهاى قرون وسطاى اروپا بکشیم بیرون، او را
بهعنوان یک شخصیّت معرّفى کنیم. اینها [الگو] هستند.
ثانیاً توجّه کنند به اینکه جریان علمى در کشور ما، در دورانى که در غرب و
در اروپا خبرى نبوده شکوفایىهایى داشته. در قرن هفتم هجرى - چون ایشان از
دانشمندان قرن هفتم است، یعنى ایشان اوائل قرن هشتم ظاهراً از دنیا رفته،
یعنى جزو علماى قرن هفتم محسوب میشود - یعنى قرن سیزده و چهارده میلادى،
شما ببینید در اروپا چه خبر بوده؟ چه کسانى بودند؟ یعنى در اروپا، نور علم
تابیده نشده بود؛ آن وقت اینجور شخصیّتهاى برجستهاى در اینجا از قبیل
خواجه نصیر و کاتبى - که یکى از اساتید او هم کاتبى است؛ کاتبى قزوینى،
فیلسوف برجستهى بزرگ - و دیگران و همچنین امثال قطب شیرازى، در آن وقت
هستند.
امیدواریم انشاءالله خداوند کمک کند بهتان، بتوانید این کار را خیلى خوب از آب در بیاورید.
والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته