شهدای نیاک
مرجع خبری و طراح نرم افزارهای مذهبی وزندگینامه شهدا وبیانات رهبری و دفاع مقدس
شهدای نیاک
مرجع خبری و طراح نرم افزارهای مذهبی وزندگینامه شهدا وبیانات رهبری و دفاع مقدسدرباره من
سایت شهدای نیاک مرجع نرم افزارهای مذهبی ومقالات،بیانات رهبری،زندگینامه شهدا،کتاب های مذهبی،صوت وتصویر،جشنواره های شهدای نیاک،مداحی مناسبت های مذهبی،بانک صوت وتصویر،آرشیوفیلم های مذهبی،کلیپ های مذهبی،سخنرانی علما،خبرهای سیاسی،اجتماعی،فرهنگی مذهبی،نظامی،کتابخانه،نرم افزارهای قرآنی،امام خمینی ره،ویژه نامه مذهبی،کودک ونوجوان،محرم،ماه مبارک رمضان،عاشورا و تاسوعا حسینی،امربه معروف ونهی از منکر،حجاب عفاف،سبک زندگی اسلامی
ادامه...
مثبت ۱۰۰ ثانیه | همان تاکید همیشگی
مثبت ۱۰۰ ثانیه | همان تاکید همیشگی
هفتاد و پنجمین شماره «مثبت۱۰۰ثانیه» گزارشی کوتاهی است از دیدار اخیر فرستاده ویژه پادشاه عربستان با رهبر انقلاب و بازخوانی موضع همیشگی حضرت آیتالله خامنه‌ای که در دیدار ۲۸ سال پیش با امیرعبدالله ولیعهد وقت عربستان نیز بیان شده بود: «ارتباط میان جمهوری اسلامی و عربستان برای هردو کشور مفید خواهد بود.»
آذرماه ۱۳۷۶؛ تهران؛ ولیعهد وقت عربستان سعودی و پادشاه سالهای بعد این کشور، مهمان حضرت آیتالله خامنه‌ای شده بود. یخ رابطه دو کشور بزرگ جهان اسلام، پس از مخاصمات دهه ۶۰ باز شده و سعودی‌ها در سیاست‌هایشان نسبت به ایران، دچار چرخش شده بودند.
مقامات ایرانی متقابلاً این سیاست‌ها را با آغوش باز پذیرا شدند. آیتالله خامنه‌ای در دیدار ملک عبدالله، روابط ایران و عربستان را شامل برکات زیادی برای دنیای اسلام دانستند که در عین حال دشمنان زیادی هم دارد. دو دیدار سال ۱۳۷۸ و دیدار ۱۳۸۵ با مقامات سعودی هم دوباره مشحون از همین تأکیدها بود.
حالا ۲۸ سال بعد از دیدار ملک‌عبدالله با حضرت آیتالله خامنه‌ای و پس از مخاصمات چند سال اخیر، سعودی‌ها دوباره سیاستهای خود را نسبت به ایران تغییر داده‌اند و فرستاده ویژه ملک سلمان برای تقدیم پیام وی، عازم تهران و دیدار با رهبر انقلاب اسلامی شده بود. موضع ایران اما همان موضع ۲۸ سال قبل است: «سالها پیش همین جا که شما نشسته‌اید عمویتان ملک عبدالله نشسته بود؛ من به او گفتم: ارتباط صمیمی با عربستان را به سود خود میدانیم. اگر شما هم آن را به سود خودتان می‌دانید ارتباطات میتواند مستحکم شود... گسترش روابط میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان دشمنانی دارد. باید بر این انگیزه‌های خصمانه فائق آمد و ما در این خصوص آماده هستیم.» ۱۴۰۴/۰۱/۲۷
سعدی؛ حافظ هویت ملی و دینی ایران
دیدگاه حضرت آیتالله خامنه‌ای درباره سعدی شیرازی
سعدی؛ حافظ هویت ملی و دینی ایران
حضرت آیتالله خامنه‌ای: «اینکه شما [شاعران] دیدید شعرتان ارتقاء پیدا کرده و توانایی‌تان بالا رفته و محصول کارتان یک محصول برجسته‌ای است، شما را قانع نکند؛ برای خاطر اینکه شما همچنان با حافظ فاصله دارید، با سعدی فاصله دارید، با نظامی فاصله دارید. اعتقاد من این است که دوره‌ی ما میتواند سعدی‌آفرین باشد؛ میتواند.» ۱۴۰۳/۱۲/۲۵
«امین»؛ بخش شعر و ادب فارسی رسانه KHAMENEI.IR به‌مناسبت روز اول اردیبهشت ماه، سالروز بزرگداشت سعدی و روز نثر فارسی، ویژگی‌های سعدی و سخن او را براساس بیانات رهبر انقلاب اسلامی تشریح کرده است.
سعدی، شاعر و نویسنده‌ی بزرگی است که بزرگداشت او بزرگداشت اخلاق، حکمت و معرفت است؛ به ویژه آنکه انقلاب اسلامی برای ترویج و تحقق همین ویژگی‌ها بنا شده است. این مهم، در سالهای کنونی که «گام دوم انقلاب اسلامی» به شمار میرود ضرورت دوچندانی پیدا میکند؛ چرا که اخلاق و معنویت، از مهمترین مؤلفه‌های گام دوم انقلاب اسلامی(۱) است و هنرِ ادب پارسی و شعر و نثر سعدی، میتواند نقش مهمی را در تحقق آن ایفا کند.
برای دستیابی به این هدف، باید سعدی و ویژگی‌های او را شناخت. هویت شعر و سخنش را فهمید. سپس او را به عنوان الگوی شاعران امروز معرفی کرد و راه او را پیمود. یادداشت پیش‌رو، به دنبال کشف این مهم، در اندیشه حضرت آیتالله خامنه‌ای است. ایشان در بیانات و کتاب‌های خود، فراوان از سعدی یاد کرده و ابعاد شخصیت او را کاویده اند. «پیوند ناگسستنی سعدی با قرآن»، «سرشاری حکمت و معنویت سعدی» و «مرزبانی سعدی از زبان فارسی» سه محور اصلی در اندیشه حضرت آیتالله خامنه‌ای درباره سعدی است.
* پیوند ناگسستنی سعدی با قرآن
شعر و سخن سعدی به گونه های مختلف، با قرآن و حدیث پیوند دارد. «پند سعدی مایه گرفته از معارف قرآن و حدیث است.»(۱) محتوای شعر و نثر سعدی همیشه «یا از منبع وحی و گنجینه‌ی قرآن و حدیث و یا از پرتو دل و احساس صاف و بی‌غش خود او»(۲) برآمده است. این، مهمترین ویژگی سخن و شعر سعدی است.
حضرت آیتالله خامنه‌ای، خود علاوه بر استفاده از نثر و نظم سعدی در بیاناتشان، ده‌ها بار در جلسات و درس‌های تفسیری خود، به شعر و سخن سعدی استناد کرده‌اند. به طور نمونه بارها عباراتی را مانند: «دشمن چون از همه حیلتی فرومانَد، سلسله‌ی دوستی بجنبانَد!»، «اولین دشمنی که بر ایشان تاخت، خواب بود!» در شرح و تبیین برخی آیات قرآن کریم استفاده کرده‌اند.
* سخن سعدی؛ اثبات‌کننده اعجاز قرآن!
رابطه سعدی و قرآن کریم را از جنبه‌ای دیگر نیز می‌توان نگریست. توجه به سخن سعدی، یکی از روش‌های اثبات معجزه بودن قرآن کریم است. آنگاه که بشر نتواند سخنی به مانند سعدی بیاورد، به یقین نمی‌تواند سخنی مانند قرآن بیاورد. «چه بسیار کسانى که بعد از دویست سال، پانصد سال، خواستند از گلستان تقلید کنند اما نتوانستند. این‌طور نیست که هر چه زمان بگذرد حتماً سخنان فصیح‌ترى خواهد آمد؛ به‌فرض هم که بیاید این ادعاى قرآن یک ادعاى واقعى است که مى‌گوید نمى‌توانند مثل این کلمات را بیاورند.»(۳)
اعجاز بلاغی قرآن کریم را نیز می‌توان با تمثیلی به بلاغت سخنان سعدی اثبات کرد. توجه به بوستان سعدی به ما می‌فهماند که قرآن کریم در همه‌ی ابواب و جنبه‌های بلاغی به زیبایی سخن میگوید و هنر او به ابعاد خاصی منحصر نمیشود. «مثنوی سعدی که همان کتاب بوستان سعدی است و درباره‌ی مسائل حکمت آمیز حرف میزند، وقتی وارد رزم میشود که میخواهد بگوید من هم میتوانم مثل فردوسی سخن بگویم و شروع میکند به گفتن، همه‌ی کسانی که با سعدی و زبان سعدی آشنا هستند میگویند ای کاش این سخن را سعدی نگفته بود... چون سخن رزم و میدان جنگ کار سعدی نبوده ولذا اگر به همان سخنان حکمت‌آمیز در بوستان بسنده میکرد برایش بهتر بود. یا حافظ شیرازى؛ حافظ، خداوندگار زبان غزلى است و دیگر بهتر از او اصلاً معنى ندارد. آخرِ دیوان حافظ چند قصیده هم هست... دل آدم میخواهد حافظ اینها را نمیگفت، میگذاشت یک شاعر مثلاً بى‌ربطى میگفت که آدم ننگش نمیکرد که این را حافظ گفته باشد.»(۴) خلاصه اینکه هر کدام در یک میدان تبحر دارند.
اما «قرآن این جورى نیست؛ قرآن در همه‌ى بخشها [در اوج است]. آنجایى که آیات عذاب جهنّم را بیان میکند در اوج زیبایى است، درست مثل همان جایى که نعیم بهشت را دارد بیان میکند؛ آنجایى که حال کفّار را میگوید به همان زیبایى است که حال مؤمنین را دارد بیان میکند... یعنى میدانها و صحنه‌ها و ساحتهاى مختلفِ سخن و مضمون، هیچ تفاوتى [ایجاد] نمیکند در اینکه لفظ زیبا باشد.» (۵)
* سخن سعدی؛ اثبات‌کننده تدبر در قرآن!
سخن سعدی را می‌توان به عنوان تمثیلی برای ضرورت تدبر و فهم قرآن کریم نیز استفاده کرد. آنگاه که سخن بلیغی به مانند سعدی (که سخن بشر است) نیاز به تدبر و فهم دارد، به یقین سخن قرآن کریم (که سخن الهی است) نیاز به تدبر دارد. «بلاتشبیه مثل گلستان سعدى که انسان آن را مثلاً در جمعى بخواند. خوب، گلستان سعدى فارسىِ بلیغ است، مردم هم مى‌فهمند؛ اما دقائق و جزئیاتش را فقط ادبا، اهل ذوق و اهل درک بالا مى‌فهمند. حالا این را هزاران برابر بکنید. قرآن این‌جورى است.»(۶) از طرفی دیگر «معروف است که مى‌گویند گلستان را انسان در هفت سالگى مى‌خواند، در هفتاد سالگى مى‌فهمد. یعنى وقتى انسان دقت مى‌کند نکته‌ى جدیدى را... مى‌فهمد.» (۷)
این تمثیل به ما می‌فهماند که قرآن کریم این‌گونه است که هر بار خواندن آن، نکته تازه‌ای را به انسان تعلیم میدهد؛ لذا «قرآن تدبّر میخواهد؛ مثل هر کلامِ عمیق دیگر. مگر سخن سعدى تدبّر نمیخواهد؟ شما شعرى از سعدى را پیش دو نفر که اوّلى آدمى است مأنوس و آشنا با فکر سعدى و دومى آدمى است معمولى، بخوانید» متفاوت است. به همین صورت «اگر شما جذّابترین آیات قرآن را که یک انسان عارف از خواندنش بى‌خود میشود جلو آدمى معمولى بگذارید، ولو معنایش را هم بفهمد، همین‌طور به آن نگاه میکند و چیزى دستگیرش نمیشود.»(۸)
* سعدی؛ قله اخلاق و معنویت
دومین ویژگی بوستان و گلستان سعدی که متأثر از ویژگی اول است، این است که «سعدى از جهت شعر اخلاقى و شعر نصیحت و پند در قله است.»(۹) «این هنر فاخرِ فوق‌العاده برجسته، همیشه در خدمت اخلاق، در خدمت تعلیم، در خدمت تعهّد [است]؛ از اوّل تا آخرِ بوستان این‌جورى است؛ [یعنى] هنر شعر در خدمت اخلاق است.»(۱۰)
فردوسی، حکیم است و حافظ، حافظ قرآن کریم. سعدی، پند قرآنی دارد و جامی و صائب و بیدل، پر از معارف ناب دینی هستند. اشعار تمام این بزرگان لبریز از حکمت و معرفت و معنویت است. «در واقع باید گفت پیامبران شعر فارسى، اینها هستند.»(۱۱) ویژگی سعدی و شاعرانی مانند او «تولید سرمایه‌هاى معرفتى و معنوى است... کتابشان پُر از حقایق و معارف حِکمى و معنوى است... شعر فارسى، در طول زمان حاملِ حکمت بوده، حاملِ معرفت بوده، سرمایه‌هاى معنوىِ ما را حفظ کرده و بر آنها افزوده.»(۱۲) نکته مهم اینکه «این سرمایه‌سازى و پاسدارى سرمایه در سخت‌ترین شرایط هم اتّفاق افتاده؛ مثلاً در تاخت‌وتاز مغول... یعنى وقتى است که کشور در شرایط سخت تاخت‌وتاز بیگانگان قرار داشته، همه چیزِ کشور تحت تأثیر این بوده، امّا معرفت و شعر و معنویت متوقّف نشده.»(۱۳)
سعدی و مانند او در این ویژگی نیز الگویی برای شاعران امروزی هستند؛ چرا که امروز نیز «آن تاخت‌وتازى که زمان مغولها اتّفاق افتاد دارد تکرار میشود. البتّه نوع تاخت‌وتاز این مغولهاى جدید، مغولهاى کراوات‌بسته و پاپیون‌زده و ادکلن‌زده و کت و شلوارپوشیده، با آن مغولها تفاوت دارد، امّا تاخت‌وتاز است، دارند تاخت‌وتاز میکنند.»(۱۴) شاعر امروزی نیز باید دشمن شناس باشد و در این دوران تاخت و تاز مغولان مدرن، معرفت افزایی و معنویت سازی داشته باشد. شاعر انقلابی به مانند سعدی ظلم ستیز است؛ همانگونه که سعدی«گوهر آسمانی سخن را در پای اهریمنان زمانه نریخته و تیغ ستم را بدان صیقل نداده.»(۱۵)
خلاصه اینکه «اگر بناست شعر محتوائی داشته باشد، بهترین محتواها همین محتواهای شعر دینی و شعر مذهبی است... البته انسان وقتی به تاریخ شعر نگاه میکند، میبیند این تقید و احتیاط به وسیله‌ی شاعران ما در طول تاریخ به کار نرفته... آن را در یک معانی مبتذلِ احساسی و شهوانی به کار بردند. اینها در واقع اسراف است.»(۱۶) اما شاعران بزرگی مانند سعدی، حافظ، صائب و دیگران از این قریحه به نحو حداکثری در اخلاق و معنویت استفاده کردند.
* سعدی؛ مرزبان زبان فارسی
ویژگی دیگر بوستان و گلستان سعدی این است که از زبان فارسی به عنوان هویت ملی و دینی حفاظت میکند. «واقعاً این یک هنر است که انسان هم درست حرف بزند، هم بعد از هفتصد سال، وقتى که غزلش را و گلستانش را و بوستانش را میخوانید، بفهمید؛ شما هیچ مشکلى ندارید. خیلى عجیب است! حافظ هم همین‌جور!... باید این جورى حرف زد. این کدام زبان است امروز؟ البتّه ما زبان سعدى را توصیه نمیکنیم، زبان حافظ را توصیه نمیکنیم، زبان فصیح امروز را توصیه میکنیم.»(۱۷]
اساساً «واژه‌سازى براى زبان و پیش بردن و ترقى دادن زبان، یک امر بسیار مهم است. به نظر من، هنر بزرگ کسانى مثل سعدى یا حافظ یا فردوسى این است که هفتصد سال پیش یا هزار سال پیش، طورى حرف زدند که ما امروز وقتى‌که آن سخنان را باز مى‌گوییم، اصلاً احساس غربت و وحشیگرى نمى‌کنیم؛ اصلاً زبان، زبان امروز است؛ یعنى حقیقتاً مى‌شود گفت که هزار سال جلوتر از زمان خودشان حرف زدند. یقیناً مردم زمان سعدى، به رسایى و شیوایى «بوستان» حرف نمى‌زدند؛ نثر آن دوره‌ها در اختیار ماست و داریم مى‌بینیم. «بوستان» یا «گلستان»، این‌طور سلیس و روان و شیواست. امروز وقتى‌که انسان شعر آن زمان را مى‌خواند، مثل این است که دو نفر دارند با زبان شیرین فارسىِ امروز باهم حرف مى‌زنند... باید زبان را پیش برد؛ یعنى همچنان که آنها جلوتر از زمان خودشان حرکت کردند، ما هم باید حرکت کنیم.»(۱۸)
* سعدی؛ الگوی شاعر تراز انقلاب اسلامی
هدف انقلاب اسلامی تحقق مکارم اخلاق و ارزشهای معنوی در جامعه و ساخت تمدن نوین اسلامی است. هنر میتواند نقش مهمی در رسیدن به این اهداف ایفا کند. در حقیقت «ادبیات و هنر به عنوان زبانی برای تعبیر بالاترین اندیشه‌های اسلامی در سراسر تاریخ اسلام جایگاهی ممتاز داشته و امروز نیز باید داشته باشد.»(۱۹) اساساً «گذشته‌ی ادب و هنر ما، میراث ارزشمندی است که باید ادبیات انقلاب را مایه توان ببخشد.»(۲۰) با این توصیف، می توان سعدی را الگویی برای تربیت شاعر تراز انقلاب اسلامی دانست؛ لذا بزرگداشت او باید «راه بهره‌جویی نسل انقلابی امروز از این گنجینه‌ی قیمتی را هموار سازد.»(۲۱)
برای الگو قرار دادن سعدی و پیمودن راه او، سه وظیفه مهم بر عهده شاعران امروزی است. اولین وظیفه این است که شاعر تراز انقلاب اسلامی باید خود را سرشار از معارف ناب قرآنی کند. «البته راهش آشنائى با قرآن، انس با قرآن، انس با نهج‌البلاغه، انس با صحیفه‌ى سجادیه است.»(۲۲) وظیفه این است که «بتوانید در خلوت مخاطبینتان حضور پیدا کنید و آن را با معنویات، با ابزارهایى که انسانها را به نشاط، به امید، به تحرّک، به پیشرفت وامیدارد غنى کنید... امروز این وظیفه‌ى مهمّ شعراى ما است.»(۲۳) «این همان کارى است که شعراى بزرگ ما در طول صدها سال کرده‌اند... سعدى یا مولوى یا حافظ یا فردوسى یا خاقانى حضور دارند در زندگى معنوى ما، در ذهن ما، در فکر ما و صدها سال توانسته‌اند بر روى ذهنیت جوامع ما تأثیر بگذارند؛ و اینها هستند که هویت حقیقى فرهنگ ملّى را براى ما نگه داشته‌اند و نسل‌به‌نسل و دست‌به‌دست گردانده‌اند.»(۲۴)
دومین وظیفه، گنجاندن حکمت در اشعار خود است. «سعدی را به عنوان یک حکیم میشود شناخت. این است که کسی مثل سعدی را، کسی مثل حافظ را، کسی مثل صائب را به قله میرساند. حکمت، اندیشه‌ی حکیمانه، مسائل لازم برای آموختن به انسانها، اینها را فهمیدن و در شعر گنجاندن و بیان کردن - که معارف دینی و معارف انسانی و سبک زندگی جزو برترینهایش است - اینها مسئولیتهای شاعر است... این سهم عمده و مهم را از شعر هرگز فراموش نکنند.»(۲۵) بنابراین «یکی از نیازهای امروز ما، شعر اخلاقی است. شعر اخلاقی ممکن است در عالیترین حد خوبی هم باشد... سعدی از جهت شعر اخلاقی و شعر نصیحت و پند در قله است. فردوسی همین جور است، نظامی همین جور است، سنایی همین جور است، ناصرخسرو همین جور است؛ خیلی از شعرای بزرگ ما همین جورند.»(۲۶) لذا «بایستی این روحیه و این حالت حکمت و اخلاق، در شعر امروز ما برجسته بشود.»(۲۷)
اساساً شعر سعدی و مانند او را نمی‌توان از اخلاق و معنویت جدا ساخت. «اگر چنانچه بنا باشد که ما تصوّر کنیم که جنبه‌ى هنرى و زیبایى‌شناختى شعر از جنبه‌ى معنوى و رسالتى و پیامىِ او جدا است، باید همه‌ى اینها را از دایره‌ى شعر بیرون بریزیم، بگوییم اینها شعر نیست؛ درحالى‌که برترین شعرهاى زبان فارسى، اینها است.»(۲۸)
سومین وظیفه، تلاش برای همترازی با سعدی است. «شعر خوب، بسیار تأثیرگذار و ماندگار است و ما امروز به شاعرانی احتیاج داریم که از لحاظ تراز شعری همچون حافظ، سعدی و صائب تبریزی باشند که این هدف با کار، تلاش، مطالعه، خواندن شعرهای بزرگان و به‌کار بردن الفاظ خوب در اشعار، دست‌یافتنی است.»(۲۹) امروز، انقلاب اسلامی زمینه ی سعدی شدن را آماده کرده است و «دوره‌ی ما میتواند سعدی‌آفرین باشد.»(۳۰)
(۱ «شعور معنوی و وجدان اخلاقی در جامعه هرچه بیشتر رشد کند برکات بیشتری به بار می‌آورد؛ این، بی‌گمان محتاج جهاد و تلاش است و این تلاش و جهاد، بدون همراهی حکومتها توفیق چندانی نخواهد یافت. اخلاق و معنویّت، البتّه با دستور و فرمان به دست نمی‌آید، پس حکومتها نمیتوانند آن را با قدرت قاهره ایجاد کنند، امّا اوّلاً خود باید منش و رفتار اخلاقی و معنوی داشته باشند، و ثانیاً زمینه را برای رواج آن در جامعه فراهم کنند و به نهادهای اجتماعی دراین‌باره میدان دهند و کمک برسانند؛ با کانونهای ضدّ معنویّت و اخلاق، به شیوه‌ی معقول بستیزند و خلاصه اجازه ندهند که جهنّمی‌ها مردم را با زور و فریب، جهنّمی کنند.» بیانیه «گام دوم انقلاب» خطاب به ملت ایران، ۱۳۹۷/۱۱/۲۲
(۱ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۲ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۳ بیانات در جلسه بیست و هفتم تفسیر سوره بقره، ۱۳۷۱/۰۲/۳۰
(۴ تفسیر سوره‌ی بقره، ص۳۹۶
(۵ تفسیر سوره‌ی بقره، ص۳۹۶
(۶ بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامى در دیدار با قاریان قرآن، ۱۳۸۶/۰۶/۲۲
(۷ بیانات در جلسه بیست و هفتم تفسیر سوره بقره، ۱۳۷۱/۰۲/۳۰
(۸ بیانات در دیدار اعضاى «گروه ادبیات مقاومت» حوزه‌ى هنرى سازمان تبلیغات اسلامى، ۱۳۷۲/۰۷/۱۲
(۹ بیانات در دیدار شاعران با رهبر انقلاب در نیمه‌ى ماه مبارک رمضان، ۱۳۸۷/۰۶/۲۵
(۱۰ بیانات در دیدار جمعى از شاعران و اهالى فرهنگ و ادب به‌مناسبت میلاد حضرت امام حسن مجتبى (علیه‌السّلام)، ۱۳۹۸/۰۲/۳۰
(۱۱ بیانات در دیدار جمعى از شعرا، ۱۳۹۰/۰۵/۲۴
(۱۲ بیانات در دیدار جمعى از شاعران و اساتید زبان فارسى به مناسبت میلاد حضرت امام حسن مجتبى (علیه السّلام)، ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
(۱۳ بیانات در دیدار جمعى از شاعران و اساتید زبان فارسى به مناسبت میلاد حضرت امام حسن مجتبى (علیه السّلام)، ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
(۱۴ بیانات در دیدار جمعى از شاعران و اساتید زبان فارسى به مناسبت میلاد حضرت امام حسن مجتبى (علیه السّلام)، ۱۴۰۲/۰۱/۱۶
(۱۵ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۱۶ بیانات در دیدار جمعی از شعرای آئینی، ۱۳۹۰/۰۳/۲۵
(۱۷ امین زبان و ادب پارسی، ص۱۹۳
(۱۸ بیانات در دیدار با اعضاى فرهنگستان زبان و ادب فارسى، ۱۳۷۰/۱۱/۲۷
(۱۹ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۲۰ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۲۱ پیام به کنگره‌ی بزرگداشت مصلح‌الدین سعدی شیرازی، ۱۳۶۳/۰۹/۰۴
(۲۲ بیانات در دیدار جمعى از شعرا، ۱۳۹۰/۰۵/۲۴
(۲۳ بیانات در دیدار شاعران در شب میلاد امام حسن مجتبى (علیه‌السّلام) پس از شعرخوانى چند نفر از شاعران، ۱۳۹۳/۰۴/۲۱
(۲۴ بیانات در دیدار شاعران در شب میلاد امام حسن مجتبى (علیه‌السّلام) پس از شعرخوانى چند نفر از شاعران، ۱۳۹۳/۰۴/۲۱
(۲۵ بیانات در دیدار شاعران، ۱۳۹۲/۰۵/۰۱
(۲۶ بیانات در دیدار شاعران در ماه مبارک رمضان، ۱۳۸۷/۰۶/۲۵
(۲۷ بیانات در دیدار جمعی از شاعران و اهالی فرهنگ و ادب، ۱۳۹۷/۰۳/۰۹
(۲۸ بیانات در دیدار جمعى از شاعران و اهالى فرهنگ و ادب به‌مناسبت میلاد حضرت امام حسن مجتبى (علیه‌السّلام)، ۱۳۹۸/۰۲/۳۰
(۲۹ بیانات در دیدار جمعی از شاعران مذهبی‌سرا با رهبر انقلاب، ۱۳۹۵/۱۲/۰۵
(۳۰ بیانات در دیدار شاعران و اهالی فرهنگ و ادب فارسی، ۱۴۰۳/۱۲/۲۵
امام خامنه ای : مسائل کشور نباید به مذاکرات گره بخورد
امام خامنه ای : مسائل کشور نباید به مذاکرات گره بخورد
به مناسبت سال جدید(۱)
بسم الله الرّحمن الرّحیم
و الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین سیّما بقیّة اللّه فی الارضین.
عیدتان مبارک! ان‌شاءاللّه که خودتان و خانواده‌هایتان از این نیّتهای نیک بتوانید بهترین استفاده را ببرید و آنچه آقای دکتر عارف ــ که ایشان شخص مجرّبی هستند، واقعاً دارای تجربه‌اند ــ گفتند و بیان کردند، به مرحله‌ی عمل و تحقّق برسانید.
من لازم است مجدّداً تأکید کنم که به خانواده‌های شما، به همسرانتان تبریک میگویم عید را و از آنها تشکّر میکنم و مطمئنّم که اگر همسران، همراه باشند، همفکر باشند، همدل باشند در کارهایی که شما مسئولین انجام میدهید ــ چه وزرا، چه نمایندگان مجلس، معاونین، مشاورین، رؤسای بخشهای مختلف ــ کارها بهتر پیش میرود. یک مقداری هم این به برخورد شما و رفتار شما وابسته است. بعضی از مسئولین وقتی که وارد میدان مسئولیّت و کار میشوند، شوق کار و علاقه‌ی به کار آن‌چنان اینها را مشغول میکند که یادشان میرود فرزندانی دارند و زنی دارند و وظایفی دارند و خانه‌ای دارند و ناهار و شامی باید با هم بخورند؛ بکل فراموش میکنند. فراموش نکنید!
راجع به فرمایشات آقای دکتر عارف، من یک جمله عرض بکنم. آنچه تصمیم گرفته‌اید و در مجالس و گردهمایی‌های کاری دنبال میکنید، خب خیلی خوب است ــ همینهایی که گفته شد، خیلی خوب است ــ منتها ما یک کمبود در کشور داریم که آن مهم است. ما کمبود قانون نداریم، کمبود مقرّرات نداریم، کمبود طرحهای خوب نداریم ــ بسیار طرحهای خوب آمده، رفته، گفته شده، تصویب شده ــ آنچه کمبود داریم «پیگیری» است؛ پیگیری. پیگیری کنید. بعضی از آمارهایی که ایشان دادند انسان را به فکر فرو میبرد؛ فرض کنید آمار مصرف بنزین با آن رقمی که ایشان گفتند. رقم، شاید بشود گفت دو برابرِ آن چیزی است که باید در کشور مصرف بشود. خب این را باید حل کرد، این قابل حل است. یک وقتی مصرف روزانه‌‌ی بنزین در کشور مثلاً به ۸۰ میلیون و ۷۵ میلیون و مانند اینها هم رسیده، به کمتر هم رسیده؛ حالا صد و شصت و خرده‌ای ایشان ذکر کردند! خب این باید دنبال بشود، باید پیگیری بشود. مسائل مربوط به مدارس، عدالت آموزشی، کارهای مربوط به طبقات فرودست و مستضعفین، باید دنبال‌گیری بشود؛ خواهش من این است که دنبال کنید. جلسه خوب است، تصمیم‌گیری خوب است، شوق و ذوق و انگیزه‌ی سران و مدیران بسیار خوب و چیز لازم و مبارکی است امّا کافی نیست. شما که مدیرید، شوق دارید، علاقه دارید، دستور هم میدهید به آن نفر دوّمتان، او هم احیاناً به نفر بعدی دستور میدهد، امّا همین‌طور در طول این فرایند، این دستور تدریجاً ضعیف میشود، ضعیف میشود، و گاهی به جایی میرسد که هیچ اتّفاقی نمی‌افتد.
یکی از کارهای خیلی لازم صرفه‌جویی است. من حالا نکاتی را راجع به مسئله‌ی شعار سال و مانند اینها یادداشت کرده‌ام که عرض خواهم کرد، لکن صرفه‌جویی مهم است؛ در مصرف برق، در مصرف حاملهای انرژی. خود دستگاه‌های دولتی بایستی بیشتر از همه صرفه‌جویی کنند؛ چون بزرگ‌ترین مصرف‌کننده خود دولت است، دستگاه‌های دولتی‌اند؛ بیشترین بنزین را دولت مصرف میکند، بیشترین برق را دولت مصرف میکند، و همین‌طور بقیّه‌ی چیزها. به صرفه‌جویی عادت بدهید. به قول سعدی:
چو دخلت نیست خرج آهسته‌تر کن
که میگویند ملّاحان سرودی
اگر باران به کوهستان نبارد
به سالی دجله گردد خشک‌رودی(۲)
این[جور] است. حالا برای خاطر بعضی از آذری‌زبان‌های مجلس: «شط اگر اولماسا بغداد اولماز»؛(۳) این هم بخش دیگری از این. باید بالاخره این پیگیری را جدی گرفت. این مسئله‌ی اوّل است.
من اینجا یادداشت کرده‌ام که دستور کارِ مشترکِ درجه‌ی یک دستگاه‌ها را در زمینه‌ی مسائل اقتصادی، کمک به تحقّق شعار سال قرار بدهیم. یعنی این که «سرمایه‌گذاری برای تولید» شعار بشود و همه خود را موظّف بدانند برای این کار، کشور را از بسیاری از مشکلات نجات خواهد داد.
ما مشکل سرمایه‌گذاری داریم. پول دست مردم کم و بیش هست، هنر این است که شما ــ چه بانک مرکزی، چه وزارت اقتصاد، چه بعضی از دستگاه‌های دیگر ــ بتوانید این پول را هدایت کنید به سمت سرمایه‌گذاری و سرمایه‌گذاری‌های تولیدی. این را دنبال کنید؛ این خیلی اهمّیّت دارد. البتّه برای مردم هم، یعنی برای آن کسی هم که میخواهد سرمایه‌گذاری بکند، افتخار است که پولی داشته باشد و بتواند این را بگذارد برای پیشرفت کشور، بهبود اوضاع کشور؛ این افتخار را هم به مردم یادآوری کنید تا بدانند که باید مفتخر باشند به این معنا. ولیکن عمده‌ی کار دست دولت است؛ یعنی دولت به معنای عام، [یعنی] حاکمیّت؛ قوّه‌ی قضائیّه نقش دارد، مجلس نقش دارد، بخشهای گوناگون وزارتی نقش دارند در اینکه این کار اتّفاق بیفتد و انجام بگیرد.
امنیّت سرمایه‌گذاری را تأمین کنید. یک وقتی چند سال پیش از این، اینجا داخل حسینیّه یک جلسه‌ای داشتیم، بنده راجع به جلب سرمایه‌گذاری خارجی و مانند اینها صحبت کرده بودم؛(۴) یکی از دوستان مجرّب و پخته و باتجربه ــ که خدا رحمتش کند؛ وفات کرده ــ بلند شد گفت که سرمایه‌گذاری خارجی فرع سرمایه‌گذاری داخلی است؛ اینجا شما این ویترین را درست کنید، معلوم میشود که سرمایه‌گذار داخل، مایل، راغب و مشتاق سرمایه‌گذاری است و حاضر است سرمایه‌گذاری کند، تا آن خارجی هم ببیند، تشویق بشود، بگوید خب میشود سرمایه‌گذاری کرد. موانع سرمایه‌گذاری داخلی را برطرف کنید. این یکی از بهترین راه‌های خنثی کردن تحریم است.
بنده بارها گفته‌ام که مسئله‌ی تحریم دو جور علاج دارد: یکی رفع تحریم است، که این دست ما نیست، دست طرف مقابل است؛ یکی خنثی کردن تحریم است که این دست ما است. راه‌های خنثی کردن تحریم را پیدا کنید؛ راه‌های زیادی وجود دارد، و واقعاً میشود تحریمها را خنثی کرد بلکه حتّی اگر از ظرفیّتهای داخلی خوب استفاده کنیم، میشود کاری کرد که کشور در مقابل تحریم آسیب‌ناپذیر بشود؛ یعنی ولو تحریم هم بکنند، کشور بتواند خودش را از آب و گِل کاملاً بیرون بیاورد؛ یعنی ظرفیّتهای داخلی کشور این توانایی را دارند.
مسئله‌ی گسترش روابط تجاری که اشاره کردند، جزو حرفهای مؤکّد بنده است. با کشورهای همسایه در اولویّت، با کشورهایی که در آسیا قطب اقتصادی‌اند ــ مثل چین، مثل روسیه، مثل هند که قطبهای اقتصادی‌اند ــ روابط اقتصادی را روان کنید. البتّه بعضی‌هایش خیلی سخت است، میدانیم این را امّا هر کار سختی را هم با تلاش زیاد، با تدبیر خوب میشود انجام داد. بنابراین مسئله‌ی ارتباط با همسایگان مهم است. در این [قضایا] هم دستهای واسطه خیلی مؤثّرند؛ یعنی این مدیران وسط که گاهی اوقات عادت کرده‌اند یک جنسی را از یک جایی بیاورند. من چند روز قبل، این را به کسی گفتم که زمان ریاست جمهوری من، [رئیسِ] یک کشور آفریقایی که آنجا رفته بودیم و مرکز دامداری و کشاورزی خیلی خوبی بود و الان هم هست، به من گفت: گوشتی که ما تولید میکنیم، گوشت لوکس است؛ یعنی اروپایی‌ها می‌آیند از ما گوشت میخرند ــ آن وقتها همه‌چیز از طریق دولت وارد میشد دیگر؛ در دهه‌ی ۶۰، گوشت را هم دولت وارد میکرد ــ شما از اروپا گوشت وارد میکنید، اروپا [هم] همان گوشتی را که از ما خریده، به دو برابر قیمت به شما میدهد! من آمدم اینجا به مسئولین این را گفتم که خب بروید دنبال کنید این را؛ نکردند؛ استقبال زبانی شد، استقبال عملی نشد. مسئله‌ی تجارت با همسایگان، با قطبهای اقتصادی، با کشورهای متنوّع، با خود همین آفریقا که من اسم آوردم، بسیار خوب است. این تماسهایی هم که رئیس‌جمهور محترم(۵) با رؤسای این کشورها به مناسبت عید و امثال اینها دارند، خیلی خوب است، اینها کارگشا است؛ فعّالیّت مجموعه‌ی وزارت خارجه [هم] ــ این سفرها و رفت‌وآمدها ــ فعّالیّت بسیار خوبی است.
یک جمله راجع به این گفتگوهای عمان(۶) عرض بکنیم. من این نکته را میخواهم بگویم که این گفتگوها، یکی از ده‌ها کار وزارت خارجه است؛ یعنی وزارت خارجه ده‌ها کار دارد که یکی‌اش هم این گفتگوهای عمان و این مسائلی است که حالا اخیراً مطرح شده. سعی کنید مسائل کشور را به این گفتگوها گره نزنید؛ این تأکید من است. اشتباهی که در برجام کردیم، اینجا تکرار نشود. آنجا ما همه‌چیزمان را منوط کردیم به پیشرفت مذاکرات؛ یعنی کشور را شرطی کردیم. خب سرمایه‌گذار وقتی که کار کشور منوط به مذاکره باشد، سرمایه‌گذاری نمیکند دیگر؛ معلوم است؛ میگوید ببینیم عاقبت مذاکرات به کجا میرسد. این مذاکرات هم یک کاری است، یک حرفی است، یکی از کارهای چندین‌گانه‌ی وزارت خارجه است که دارد انجام میدهد. کشور هم کار خودش را در بخشهای مختلف باید بکند: بخش صنعت، بخش کشاورزی، بخشهای گوناگون خدماتی، بخش فرهنگ، بخشهای سازندگی، موضوعات خاصّی که تعریف خاصّی برایش شده، مثل همین مسائل جنوب شرق کشور؛ اینها را با جدّیّت دنبال کنید؛ اینها اصلاً هیچ ارتباطی ندارد به این گفتگوهای جاری‌ای که در عمان شروع شده. این هم یک مسئله.
ضمناً، به این گفتگوها هم نه به صورت افراطی خوش‌بین باشیم، نه به صورت افراطی بدبین باشیم؛ این هم بالاخره یک کاری است، یک حرکتی است، تصمیم‌گیری شده، دارد اجرا میشود و در این قدمهای اوّل هم خوب حرکت شده، خوب اجرا شده، بعد از این هم بایستی کاملاً با دقّت دنبال بشود ــ خطوط قرمز مشخّص است؛ برای طرف مقابل هم مشخّص است، برای ما هم مشخّص است ــ و مذاکرات به شکل خوب دنبال بشود. ممکن است به نتیجه برسد، ممکن است نرسد؛ نه خیلی خوش‌بینیم، نه خیلی بدبینیم. البتّه به طرف مقابل خیلی بدبینیم، طرف مقابل را قبول نداریم، می‌شناسیم طرف مقابل را، امّا به توانایی‌های خودمان خوش‌بین هستیم، میدانیم که ما خیلی کارها میتوانیم انجام بدهیم، شیوه‌های خوبی بلد هستیم.
مسئله‌ی برنامه‌ی هفتم هم مسئله‌ی مهمّی است که حالا با تأخیر، بالاخره امسال دارد شروع میشود. سعی بشود از اوّلِ شروعِ این برنامه مثل برنامه‌ی ششم نشود. بعضی از بخشهای برنامه‌ی ششم از همان اوایل به انحراف کشیده شد؛ سعی کنید که بخشهای مختلف برنامه‌ی هفتم به انحراف کشیده نشود. این مصوّبه‌ی مجلس است و کاری است که برای کشور لازم است، متّکی به سیاستهای کلّی نظام است و مجموعاً برنامه‌ی خوبی است. بالاخره قانون است، بایستی اجرا بشود، منتها دقّت بشود که با موازین خودش و درست اجرا بشود و انحرافی پیدا نشود.
یک جمله درباره‌ی مسئله‌ی غزّه عرض بکنم. در قضایای غزّه، واقعاً این باند تبهکار که بر فلسطین حکومت میکنند، از حد گذرانده‌اند تبهکاری را؛ واقعاً از حد گذرانده‌اند! بنده هیچ به یاد ندارم، سراغ ندارم این‌جور حرکتی را که متعمّدانه و با هدف‌گیری خاص، مظلومین را، کودکان را، مریضها را، خبرنگارها را، بیمارستان‌ها را، آمبولانس‌ها را بزنند؛ یعنی واقعاً این خیلی چیز عجیبی است، این خیلی شقاوت فوق‌العاده‌ای میخواهد که این باند و این گروه تبهکارِ خبیث [از آن] برخوردارند!
به نظر من دنیای اسلام باید یک حرکتی بکند، یک کاری باید بکند. بایستی با یک هماهنگی خوبی ــ چه از لحاظ اقتصادی، چه از لحاظ سیاسی، چه در صورت لزوم از لحاظ عملیّاتی ــ دنیای اسلام مجتمعاً روی این مسئله فکر کنند و کار کنند. البتّه آنها منتظر تازیانه‌ی خدا هم باید باشند؛ یعنی این‌جور ظلم کردن، پاسخِ خداییِ سختی خواهد داشت ــ در این تردیدی نیست ــ ولی این [پاسخ الهی]، وظیفه‌ی مردم را، وظیفه‌ی ما را، وظیفه‌ی دولتها را کم نمیکند. خدای متعال کار خودش را میکند، ما هم باید وظیفه‌ی خودمان را انجام بدهیم.
امیدواریم ان‌شاءاللّه خدای متعال عاقبت همه‌ی ملّتهای مسلمان را، امّت اسلامی را، ملّت عزیز ایران را، شما مسئولین را به خیر کند و کارها را آسان کند و خدای متعال از ما و کار ما راضی باشد ان‌شاءاللّه. خدا را همیشه در همه‌ی کارها در نظر داشته باشید.
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
(۱ در ابتدای این دیدار ــ که به مناسبت آغاز سال جدید هجری شمسی برگزار شد ــ آقای دکتر محمّدرضا عارف (معاون اوّل رئیس‌جمهور) مطالبی بیان کرد.
(۲ سعدی. گلستان، باب هفتم
(۳ شط اگر نباشد، بغداد نیست.
(۴ از جمله، بیانات در دیدار جمعی از مسئولان بخشهای صنعتی، بازرگانی و تولیدی و اصناف سراسر کشور (۱۳۸۰/۴/۱۰)
(۵ آقای دکتر مسعود پزشکیان
([۶ اشاره به مذاکره‌ی غیر مستقیم ایران و آمریکا در مورد موضوع هسته‌ای ایران و رفع تحریمها، که اوّلین جلسه‌ی آن بیست‌وسوّم فروردین‌ماه سال جاری در کشور عمان برگزار شد.
تأمین امنیت ملی در بحبوحه رقابت‌های تسلیحاتی
حضرت آیتالله خامنه‌ای در این دیدار، آمادگی سخت‌افزاری نیروهای مسلح را به معنای تقویت توان تسلیحاتی و ارتقاء سازمانی، تشکیلاتی و معیشتی آن برشمردند و افزودند: در کنار آمادگی‌های سخت‌افزاری، آمادگی نرم‌افزاری یعنی ایمان به هدف و مأموریت خود و یقین به حقانیت مسیر بسیار مهم است که تلاش‌های خصمانه‌ای برای مخدوش کردن آن وجود دارد.
ایشان موجودیت اسلامی و مستقل نظام اسلامی را عامل برانگیختن دشمنی‌ها با آن دانستند و افزودند: آنچه دشمن را حساس میکند اسم جمهوری اسلامی نیست بلکه این اراده که کشوری بخواهد مسلمان، مستقل و با هویت باشد و برای عزت خود به دیگران تکیه نکند موجب عصبانیت آنها است.
رهبر انقلاب با اشاره به نمونه‌ای از برخوردهای دوگانه زورگویان جهانی در مجاز دانستن مجهز بودن خود به شدیدترین و فاجعه‌بارترین انواع تسلیحات و غیرمجاز بودن پیشرفت دفاعی برای دیگران گفتند: یقین، ایمان، اراده، شجاعت و توکل به خدا باید به صورت حدأکثری در نیروهای مسلح وجود داشته باشد چرا که ارتش‌های پرطمطراقی که در طول تاریخ از این ویژگی‌ها برخوردار نبودند، شکست خورده‌اند.
ایشان حفظ و ارتقای آمادگی‌های نرم‌افزاری در جامعه را نیازمند تلاش بخشهای مختلف از جمله صداوسیما و دستگاه‌های تبلیغاتی دانستند و افزودند: خوشبختانه امروز کشور نه تنها از جنبه آمادگی‌های سخت‌افزاری بسیار جلوتر از گذشته است بلکه از جنبه نرم‌افزاری نیز بسیار پیشرفته است که نمونه آن اشتیاق وصف‌ناپذیر صدها و هزاران جوان مؤمن و پر انگیزه برای حضور در میدانهای نیازمند مبارزه است.
حضرت آیتالله خامنه‌ای علّت عصبانیت بدخواهان و جنجال‌های رسانه‌ای آنها را پیشرفتهای روزافزون ایران خواندند و گفتند: آنها مطالبی را که جزو آرزوهایشان است به عنوان خبر و واقعیت بیان میکنند که باید برای این القائات و تبلیغات طراحی و با آنها مقابله کرد.
ایشان با تأکید بر اینکه جمهوری اسلامی از تحرک و پیشرفت خوبی برخوردار است، افزودند: البته برخی گرفتاری‌های محسوس اقتصادی نیز وجود دارد که باید آنها را حل کرد اما نباید با مخلوط کردن مسائل، پیشرفتهای شگفت‌آوری را که حتی باعث تحسین دشمنان شده است، نادیده گرفت.
رهبر انقلاب همچنین با تبریک سال نو به همه نیروهای مسلح و خانواده‌های آنان از نقش ارزشمند همسران و خانواده‌ها در همراهی با نیروها برای تحقق مأموریت‌ها قدردانی کردند.
در ابتدای این دیدار سردار سرلشکر باقری رئیس ستاد کل نیروهای مسلح با اشاره به حوادث سال ۱۴۰۳ در ایران و منطقه، از بیداری جهانی در مسئله فلسطین و ایستادگی تاریخی مردم غزّه و لبنان در برابر جنایات رژیم صهیونیستی به عنوان قله‌هایی افتخارآمیز در مبارزه با ظلم یاد کرد و خاطره مجاهدان و فرماندهان شهید مقاومت را گرامی داشت.
سردار باقری، تقویت توان دفاعی و بازدارندگی، تولید تجهیزات و تسلیحات پیشرفته، برگزاری رزمایش‌های متعدد و با کیفیت، هماهنگی کامل بین نیروهای مسلح، کمک به پیشرفت و سازندگی کشور، هم‌افزایی کامل میدان و دیپلماسی و همکاری با دولت برای تحقق شعار سال را از برنامه‌ها و اقدامات نیروهای مسلح برشمرد و با تشکر از رئیس‌جمهور محترم بخاطر اهتمام در پشتیبانی از بخش دفاعی کشور گفت: نیروهای مسلح با پشتوانه مردمی در آمادگی کامل به سر می‌برند و حسرت دستیابی به اهداف شوم را بر دل دشمنان ایران خواهند گذاشت.
امیر جهاد با نفس
امیر جهاد با نفس
حضرت آیتالله خامنه‌ای: «از اوایل انقلاب تا وقت شهادت، حقّاً و انصافاً جز خیر از این مرد [شهید صیادشیرازی] چیزی ندیدیم. آنچه در میدانهای جهاد از او بروز کرد، کارهای بزرگی بود؛ هم در میدان جنگ و هم بیرون از میدان جنگ. چیزی که مهمّ است، این است که یک نفر علاوه بر جنگ با دشمنان، در جهاد با نفس هم پیروز شود.» ۱۳۷۸/۰۲/۱۹
پایگاه اطلاع‌رسانی KHAMENEI.IR به مناسبت سالروز شهادت شهید سپهبد علی صیاد شیرازی، لوح «امیر جهاد با نفس» را منتشر میکند.
نماهنگ | شهید صدر؛ نابغه علمی و انقلابی
نماهنگ | شهید صدر؛ نابغه علمی و انقلابی
حضرت آیتالله خامنه‌ای: «شهید صدر بی‌شک یک نابغه و یک ستاره درخشان بود. از جنبه علمی، جامعیت و تحقیق و نوآوری و شجاعت علمی را یکجا دارا بود. در اصول، در فقه، در فلسفه و در هر آنچه با این دانشها ارتباط می‌یابد در زمره بنیانگذاران و صاحبان مکتب محسوب میشد.» ۱۳۷۹/۱۰/۲۹
رسانه‌ی KHAMENEI.IR به مناسبت سالروز شهادت شهید آیتالله سیدمحمدباقر صدر، در ۱۹ فروردین‌ماه ۱۳۵۹، روایت حضرت آیتالله خامنه‌ای از زندگی شهید صدر و ویژگی‌های این شهید والامقام را به همراه فیلمی از دیدار خانواده شهید صدر با رهبر انقلاب اسلامی در نماهنگ «نابغه علمی و انقلابی» منتشر میکند.
امام خامنه‌ای: اگر شرارتی از سوی آمریکا صورت گیرد قطعا ضربه متقابلی خواهد خورد
امام خامنه‌ای: اگر شرارتی از سوی آمریکا صورت گیرد قطعا ضربه متقابلی خواهد خورد
در مصلای امام خمینی (ره)(۱)
بسم الله الرّحمن الرّحیم
الحمد لله ربّ العالمین. الحمد لله الّذی خلق السّماوات و الارض و جعل الظّلمات و النّور ثمّ الّذین کفروا بربّهم یعدلون. احمده و استعینه و استنصره و اطلب منه التّوفیق و استغفره و اتوب الیه و اصلّی و اسلّم علی حبیبه و نجبیه سیّد خلقه سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین الهداة المهدیّین المعصومین سیّما بقیّة الله فی الارضین.
عید سعید فطر را تبریک عرض میکنم به همه‌ی حضّار محترم در این نماز، به همه‌ی ملّت ایران، به همه‌ی امّت اسلامی؛ همچنین تبریک عرض میکنم نوروز را، سال جدید را و همچنین دوازدهم فروردین، روز جمهوری اسلامی ایران را که عید بزرگ ملّت ایران است.
امسال هم ماه رمضان سپری شد و ملّت عزیز ما این تجربه‌ی الهیِ گران‌قدر را بحمدالله بخوبی گذراندند. ماه رمضان یک پدیده‌ی توحیدی است؛ یعنی دلها را و انسانها را به خدای متعال نزدیک میکند. ماه رمضان عرصه‌ی تقرّب به خدا است، محلّ وعده‌ی تجدید حیات معنوی است؛ یعنی خداوند متعال با تشریع روزه‌ی ماه رمضان یک فرصتی به من و شما داده است که در طول یک سال، یک ماهِ تمام این فرصت را داشته باشیم که دلهای خودمان را شست‌وشو بدهیم، خودمان را تطهیر کنیم و اگر بتوانیم، خودمان را از آلایشها بیرون بیاوریم و توحیدی کنیم. روزه‌ی ماه رمضان، اُنس با قرآن در ماه رمضان، لیلةالقدر ماه رمضان، توسّلات و تضرّعات و دعاها در ماه رمضان، همه‌ی اینها انسان‌ساز است. ماه رمضان، حقّاً و انصافاً یکی از بزرگ‌ترین نعمتهای الهی است. هر کس به هر اندازه‌ای آداب ماه رمضان را مراعات کند و عمل کند، به همان اندازه دل او و جان او و باطن او ساخته میشود، توحیدی میشود. خداوند فرمود: لَعَلَّکُم تَتَّقون؛(۲) این ماه رمضان برای تقوا است، برای متّقی شدن دل و جان انسان است.
امسال بحمدالله ماه رمضان غنی و سرشار از معنویّتی داشتیم؛ در این ماه رمضان رواج قرآن به طور روشنی محسوس بود؛ تلاوت قرآن، جزءخوانی قرآن، تأمّل در آیات قرآن؛ رواج انفاق و سفره‌های افطار در مساجد، در حرمها، در خیابانها، در مراکز عمومی؛ حضور در مجالس دعا، حضور پُرشور، حضور متراکم ــ بخصوص جوانها ــ در مجالس دعا و مناجات و تضرّع و توسّل، امسال بحمدالله در ماه رمضانی که گذشت کاملاً محسوس بود؛ همه‌ی قشرها با همه‌ی ظواهر در این مراسم شرکت کردند، بهره بردند، دعا کردند، با خدای متعال حرف زدند، از خدا خواستند، به خدای متعال توکّل کردند، بهره‌ی زیادی بردند؛ «هنیئاً لارباب النّعیم نعیمهم»؛(۳) آن کسانی که بهره بردند، ان‌شاءالله از این بهره‌ی ماه رمضان در طول سال استفاده کنند و دل را پاکیزه نگه دارند و تا ماه رمضان آینده این معنویّت را حفظ کنند، ان‌شاءالله ماه رمضانِ بعد یک درجه بالاتر و پیش‌تر خواهند رفت.
ختم ماه رمضان هم به این راه‌پیمایی پُرشور و پُرمعنا انجام گرفت؛ مردم ــ ملّت ایران ــ در جمعه‌ی آخر ماه رمضان حرکت عظیمی را انجام دادند و مطالب زیادی از این اجتماع عظیم مردم به دنیا منعکس شد؛ آنهایی که باید بفهمند، آنهایی که باید بشناسند ملّت ایران را، خیلی پیامها را از این اجتماع عظیمِ شما مردم عزیز در تهران، در شهرهای گوناگون ــ بزرگ و کوچک ــ [دریافت کردند و] مردم توانستند این پیام را برسانند و کار بسیار مهمّی انجام گرفت. رشد قلبی همراه با تلاش سیاسی و تحرّک ایمانی، دستاورد این ماه رمضانی بود که گذشت؛ این را حفظ کنیم.
امروز روز عید است؛ از خدای متعال در این روز مبارک بخواهید به شما کمک کند تا ان‌شاءالله بتوانید این دستاوردهای ارزشمند را برای خودتان، برای کشورتان، برای آینده‌تان محفوظ بدارید.
بِسمِ‌اللهِ‌الرَّحمنِ‌الرَّحیمِ *قُل هُوَ اللهُ اَحَدٌ * اَللهُ الصَّمَدُ * لَم یَلِد وَلَم یولَد * وَ لَم یَکُن لَهُ کُفُوًا اَحَدٌ.(۴)
بسم‌الله‌الرّحمن‌الرّحیم
و الحمد لله ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا و نبیّنا ابی‌القاسم المصطفی محمّد و علی آله الاطیبین الاطهرین المنتجبین سیّما علیّ امیرالمؤمنین و الصّدّیقة الطّاهرة و الحسن و الحسین سیّدی شباب اهل الجنّة و علیّ‌بن‌الحسین زین‌العابدین و محمّدبنعلیّ باقر علم الاوّلین و الآخرین و جعفر‌بن‌محمّد الصّادق و موسی‌بن‌جعفر الکاظم و علیّ‌بن‌موسی الرّضا و محمّدبنعلیّ الجواد و علیّ‌بن‌محمّد الهادی و الحسن‌بن‌علیّ الزّکیّ العسکریّ و الحجّة القائم المهدیّ صلوات الله علیهم اجمعین و السّلام علی ائمّة المؤمنین و هداة المستضعفین.
در این خطبه‌ی دوّم، یک روی دیگر از این ماه رمضانی که گذشت را عرض میکنم. شیرینی‌های ماه رمضان را ملّت ایران و ملّتهای دیگر چشیدند، لکن تلخی این ماه رمضان هم کام همه‌ی روزه‌داران دنیای اسلام را تلخ کرد و آن عبارت بود از حوادث خونین غزّه و لبنان و فلسطین. باز هم نسل‌کشی، باز هم کودک‌کشی، باز هم حمایت آمریکا از شرارتهای رژیم صهیونی غاصب فاسد، باز هم کمک به شرارتهای این دسته‌ی آدم‌کش و تروریست که امروز فلسطین را غصب کرده‌اند و بر فلسطین و مردم فلسطین حکومت میکنند؛ به اینها کمک کردند، از اینها حمایت کردند.
در اظهارات سیاسی‌ای که غربی‌ها میکنند، مکرّر شنیده‌اید که از نیروهای نیابتی اسم می‌آورند؛ ملّتهای شجاع منطقه، جوانان غیور منطقه را به نیابتی بودن متّهم میکنند. من میخواهم بگویم در این منطقه فقط یک نیروی نیابتی وجود دارد و آن، رژیم صهیونی غاصب فاسد است. رژیم صهیونیستی به نیابت از استعمارگران آتش‌افروزی میکند، نسل‌کشی میکند، جنایت میکند؛ اگر دستش برسد به کشورهای دیگر تجاوز میکند، همچنان که امروز دارد به سوریه تجاوز میکند. وارد خاک سوریه میشود تا چند کیلومتری دمشق هم پیش آمده؛ این کار را به نیابت استعمارگرها میکند؛ همان کسانی که بعد از جنگ جهانی دست گذاشتند روی این منطقه و این منطقه را به این شکل درآوردند؛ حالا رژیم صهیونیستی به نیابت از آنها دارد کار آنها را دنبال میکند و تکمیل میکند.
در اظهارات استعمارگران، همین کسانی که با پولشان، با رسانه‌شان، بر دنیا حکومت میکنند، بر کشورها حکومت میکنند، تروریسم به عنوان یک جنایت محسوب میشود و از تروریسم به عنوان یک جنایت نام برده میشود، امّا [اقدامات] تروریستی برای این رژیم خبیث جنایت‌کار یک امر جایز و مباحی است! دیگران اگر از حقّ خودشان هم دفاع کنند، از خاک خودشان هم دفاع کنند، به آنها میگویند تروریست، امّا رژیم خبیث صهیونیستی صریحاً نسل‌کشی میکند، کودک‌کشی میکند، جمعیّت زیادی را میزند، بخصوص اشخاص را ترور میکند و میگوید هم که من ترور کردم، امّا چشمان استعمارگران غربی روی اینها بسته است، به او لبخند هم میزنند، کمک هم میکنند، از او حمایت هم میکنند. از سالها پیش، غیر از کشتارهای جمعی در شهرها و روستاهای فلسطین که رژیم صهیونیستی از همان اوایل شروع کرد و تا حالا ادامه دارد، علاوه‌ی بر آن، یکی از کارهای رایج آنها ترور شخصیّت‌ها است، ترور آدمها است؛ «ابوجهاد»(۵) را در تونس ترور میکنند، «فتحی شقاقی»(۶) را در قبرس ترور میکنند، «احمد یاسین»(۷) را در غزّه ترور میکنند، «عماد مغنیه»(۸) را در سوریه ترور میکنند، تعداد زیادی از دانشمندان عراقی را در بغداد ترور میکنند ــ بعد از آنکه بیست سال قبل، آمریکا وارد عراق شد ــ شهدای دانشمند هسته‌ای را در تهران ترور میکنند؛ کارشان، حرکتشان، حرکتِ تروریستیِ واضح است و آمریکا حمایت میکند، تعدادی از دولتهای غربی حمایت میکنند، بقیّه هم تماشا میکنند و نگاه میکنند. در همین برهه‌ی اخیر، در کمتر از دو سال، حدود بیست هزار کودک را رژیم صهیونیستی شهید کرد و پدرها و مادرهای آنها را داغدار کرد، [امّا] کسانی که شعار حقوق بشر میدهند دارند تماشا میکنند و هیچ گونه حرکتی در مقابلشان انجام نمیدهند. ملّتهای دنیا عصبانی‌اند، ناراحتند، تا آنجایی که اطّلاع دارند؛ ملّتهای دنیا از بسیاری از مسائل و جنایات اطّلاع ندارند. اینکه می‌بینید در خیابانهای اروپا و حتّی آمریکا علیه رژیم صهیونیستی شعار میدهند، به خاطر اطّلاعات محدود آنها است؛ [اگر] اطّلاعات بیشتری داشته باشند، بیشتر از این هم [اعتراض] میکنند.
نتیجه‌ی این حرفهایی که عرض میکنم، این است که این گروه تبهکار باید از فلسطین ریشه‌کن بشود و به حول و قوّه‌ی الهی ریشه‌کن هم خواهد شد. در اینجا تلاش برای این کار و در راه این کار، یک وظیفه است؛ هم وظیفه‌ی دینی است، هم وظیفه‌ی اخلاقی و وظیفه‌ی انسانی است. همه وظیفه دارند در این راه کار کنند، تلاش کنند، برای اینکه این موجود شریر را، این موجود جنایت‌کار را از این منطقه حذف کنند.
همه بدانند! مواضع ما همان مواضعی است که بود، دشمنی آمریکا و رژیم صهیونیستی هم همان است که بود. تهدید میکنند که شرارت خواهند کرد. البتّه ما خیلی اطمینان نداریم و احتمال زیاد نمیدهیم که از بیرون شرارتی انجام بگیرد، امّا اگر شرارتی انجام بگیرد، قطعاً ضربه‌ی متقابلِ محکم خواهند خورد. و اگر به فکر این باشند که در داخل کشور فتنه راه بیندازند، مثل بعضی از سالهای قبل که راه انداختند، جوابشان را خود ملّت ایران خواهند داد، همچنان که در گذشته دادند. خداوند شما را موفّق و مؤیّد بدارد.
بِسمِ اللهِ الرَّحمٰنِ الرَّحیمِ * وَ العَصرِ * اِنَّ الاِنسانَ لَفی خُسرٍ * اِلَّا الَّذینَ آمَنوا وَ عَمِلُوا الصّالِحاتِ وَ تَواصَوا بِالحَقِّ وَ تَواصَوا بِالصَّبرِ.(۹)
والسّلام علیکم و رحمة‌الله و برکاته
(۱ خطبه‌های این نماز در مصلّای امام خمینی (ره) تهران ایراد گردید.
(۲ سوره‌ی بقره، بخشی از آیه‌ی ۱۸۳
(۳ این نعمت بر صاحبان نعمت گوارا باد.
(۴ سوره‌ی اخلاص؛ «به نام خداوند رحمتگر مهربان. بگو: "او خدایى است یکتا؛ خداى صمد؛ نه کَس را زاده، نه زاییده از کَس، و او را هیچ همتایى نباشد."»
(۵ از بنیانگذاران جنبش فتح فلسطین، که در فروردین ۱۳۶۷ به دست عوامل رژیم صهیونیستی ترور شد.
(۶ دبیرکلّ جنبش جهاد اسلامی فلسطین، که در آبان ۱۳۷۴ به شهادت رسید.
(۷ بنیان‌گذار جنبش مقاومت اسلامی فلسطین (حماس)، که در فروردین ۱۳۸۳ به شهادت رسید.
(۸ از فرماندهان عالی‌رتبه‌ی حزب‌الله لبنان، که در بهمن ۱۳۸۶ به شهادت رسید.
(۹ سوره‌ی عصر؛ «به نام خداوند رحمتگر مهربان. سوگند به عصرِ [غلبه‌ی حق بر باطل] که واقعاً انسان دستخوشِ زیان است؛ مگر کسانى که گرویده و کارهاى شایسته کرده و همدیگر را به حق سفارش و به شکیبایى توصیه کرده‌اند.»