********************************************************برای دریافت احادیث به ادامه مطالب بروید
منبع : سایت شهیدآوینی
1- رمضان و افزایش حسنات
پیامبر صلى الله علیه و آله فرمودند:
شَهرُ رَمَضانَ شَهرُ اللّه عَزَّوَجَلَّ وَ هُوَ شَهرٌ یُضاعِفُ اللّهُ فیهِ الحَسَناتِ وَ یَمحو فیهِ السَّیِّئاتِ وَ هُوَ شَهرُ البَرَکَةِ؛
ماه رمضان، ماه خداست و آن ماهى است که خداوند در آن حسنات را مىافزاید و گناهان را پاک مىکند و آن ماه برکت است.
2- روزه ماه شعبان
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین؛
هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مىکند.
(وسائل الشیعه، ج7، ص 375، ح 22)
3- روزه خوارى
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه؛
هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مى شود
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5 _ من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 9)
4- رمضان ماه خدا
امام على (علیه السلام) فرمود:
شهر رمضان شهر الله و شعبان شهر رسول الله و رجب شهرى؛
رمضان ماه خدا و شعبان ماه رسول خدا و رجب ماه من است.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 266، ح 23)
5- رمضان ماه رحمت
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
هو شهر اوله رحمة و اوسطه مغفرة و اخره عتق من النار؛
رمضان ماهى است که ابتدایش رحمت است و میانهاش مغفرت و پایانش آزادى از آتش جهنم.
(بحار الانوار، ج 93، ص 342)
6- فضیلت ماه رمضان
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
ان ابواب السماء تفتح فى اول لیلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر لیلة منه؛
درهاى آسمان در اولین شب ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرین شب آن بسته نخواهد شد.
(بحار الانوار، ج 93، ص 344)
7- اهمیت ماه رمضان
رسول خدا (صلى الله علیه و آله) فرمود:
لو یعلم العبد ما فى رمضان لود ان یکون رمضان السنة؛
اگر بنده «خدا» مىدانست که در ماه رمضان چیست [چه برکتى وجود دارد] دوست مىداشت که تمام سال، رمضان باشد.
(بحار الانوار، ج 93، ص 346)
8- قرآن و ماه رمضان
امام رضا (علیه السلام) فرمود:
من قرا فى شهر رمضان ایة من کتاب الله کان کمن ختم القران فى غیره من الشهور؛
هر کس ماه رمضان یک آیه از کتاب خدا را قرائت کند مثل اینست که درماههاى دیگر تمام قرآن را بخواند.
(بحار الانوار ج 93، ص 346)
9- شب سرنوشت ساز
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
راس السنة لیلة القدر یکتب فیها ما یکون من السنة الى السنة؛
آغاز سال (حساب اعمال) شب قدر است. در آن شب برنامه سال آینده نوشته مىشود.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 258 ح 8)
10- برترى شب قدر
از امام صادق (علیه السلام) سوال شد:
کیف تکون لیلة القدر خیرا من الف شهر؟ قال: العمل الصالح فیها خیر من العمل فى الف شهر لیس فیها لیلة القدر؛
چگونه شب قدر از هزار ماه بهتر است؟
حضرت فرمود: کار نیک در آن شب از کار در هزار ماه که در آنها شب قدر نباشد بهتر است.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 256، ح 2)
11- تقدیر اعمال
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
التقدیر فى لیلة تسعة عشر و الابرام فى لیلة احدى و عشرین و الامضاء فى لیلة ثلاث و عشرین؛
برآورد اعمال در شب نوزدهم انجام مىگیرد و تصویب آن در شب بیست ویکم و تنفیذ آن در شب بیست و سوم.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 259)
12- احیاء شب قدر
فضیل بن یسار گوید:
کان ابو جعفر (علیه السلام) اذا کان لیلة احدى و عشرین و لیلة ثلاث و عشرین اخذ فى الدعا حتى یزول اللیل فاذا زال اللیل صلى؛
امام باقر (علیه السلام) در شب بیست و یکم و بیست و سوم ماه رمضان مشغول دعا مىشد تا شب بسر آید و آنگاه که شب به پایان مىرسید نماز صبح را مىخواند.
(وسائل الشیعه، ج 7، ص 260، ح 4)
13- زکات فطره
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
ان من تمام الصوم اعطاء الزکاة یعنى الفطرة کما ان الصلوة على النبى (صلى الله علیه و آله) من تمام الصلوة؛
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (صلى الله علیه و آله) کمال نماز است.
(وسائل الشیعه، ج 6 ص 221، ح 5)
14- بهار قرآن
امام محمد باقر علیه السلام:
لکل شیء ربیع و ربیع القرآن شهر رمضان؛
هرچیز بهاری دارد و بهار قرآن ماه رمضان است.
(اصول کافی / ج2 / « کتاب فضل القرآن » « باب نوادر » حدیث 9 و 10)
15- شب اول ماه رمضان
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله):
إنَّ أبوابَالسَّماءِ تُفتَحُ فی أوَّلِلَیلَةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ ولاتُغلَقُ إلى آخِرِلَیلَةٍ مِنهُ.
درهاى آسمان در شب اول ماه رمضان گشوده مىشود و تا آخرین شب این ماه بسته نمىشود.بحارالأنوار - ج 96 - ص 344
16- ماه رمضان و قرائت قرآن
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله):
أکثِروا فیهِ (شَهرِ رَمَضانَ) مِن تِلاوَةِ القُرآنِ.
در ماه [رمضان] قرآن را بسیار تلاوت کنید.فضائل الأشهر الثلاثة - ص 95. ماه خدا ج1- ص326-ح444
16- ماه رمضان و قرائت قرآن
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
إفطارُکَ فی مَنزِلِ أخیکَ المُسلِمِ أفضَلُ مِن صِیامِکَ سَبعِینَ ضِعفاً.
افطار کردن در منزل برادر مسلمانت، برتر از هفتاد روز روزه تو است.شهراللَّه فیالکتاب والسنة - ح 432.
17- دعای روزه دار
پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله):
اَلصّائِمُ لا تُرَدُّ دَعوَتُهُ.
دعاى روزه دار رد نمى شود.مراقبات ماه رمضان – ص76- ح 66
18- ماه رمضان و قرائت قرآن
امام صادق (سلام الله علیه) :
بوى خوش، تحفه روزه دار است.
مراقبات ماه رمضان- ص 166- ح 137
19- ماه رمضان و قرائت قرآن
امام کاظم (سلام الله علیه) :
فِطرُکَ أخاکَ الصّائِمَ أفضَلُ مِن صِیامِکَ.
افطارى دادن به برادر روزهدارت از روزهات بهتر است.ماه خدا – ج1-ص322- ح 435
20- ماه رمضان و لیالی قدر
امام صادق (سلام الله علیه) :
قَلبُ شَهرِ رَمَضانَ لَیلَةُ القَدرِ.
شب قدر، قلب ماه رمضان است.مراقبات ماه رمضان – ص354- ح 247
21- وجه تسمیه ماه ر مضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
إنَّما سُمِّیَ الرَّمَضانُ لأنَّهُ یَرمَضُ الذُّنوبَ.
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : رمضان، بدین سبب رمضان نامیده شده است که گناھان را مى سوزاند.میزان الحکمه، روایت 7441
22- نگویید رمضان بگویید ماه رمضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
لا تَقُولُوا رَمَضانَ فإنَّ رَمَضانَ إسمٌ من أسماءِ اللهِ تعالی، ولکن قُولُوا: شَهرُ رَمَضانَ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : نگویید: رمضان؛ چون رمضان یکى از نام ھاى خداى متعال است، بلکه بگویید: ماه رمضان.میزان الحکمه، روایت 7442
23- گشوده شدن درهای آسمان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
إنَّ أبوابَ السماءِ تُفتَحُ فی أوَّلِ لیلةٍ مِن شَهرِ رَمَضانَ، و لا تُغلَقُ إلی آخِرِ لیلةٍ مِنهُ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : در نخستین شب ماه رمضان، درھاى آسمان گشوده مى شود و تا آخرین شب آن بسته نمى شود.میزان الحکمه، روایت 7443
24- ارزش ماه رمضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
لَو یَعلَمُ العبد ما فی رمضان لود أن یکونَ رَمَضانُ السَّنَةَ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : اگر بنده ارزش ماه رمضان را بداند، آرزو مى کند که سراسر سال، رمضان باشد.میزان الحکمه، روایت 7444
25- استقبال از ماه رمضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
لمّا حَضَرَ شَهرُ رَمَضانَ_ سُبحانَ اللهِ! ماذا تَستَقبِلُون؟! و ماذا یَستَقبِلکُم؟قالَها ثلاثَ مَرّاتٍ
پیامبر خدا صلى الله علیه و آله ھنگام فرا رسیدن ماه رمضان، سه بار مى فرمود : سبحان اللّه ! به پیشواز عجب ماھى مى روید؟ و عجب ماھى به شما روى مى آورد؟میزان الحکمه، روایت 7445
26- شب اول ماه رمضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
إذا استَهَلَّ رَمَضانُ غُلِّقَت أبوابُ النارِ، و فُتِحَت إبوابُ الجِنانِ، و صُفِّدَتِ الشَّیطانُپیامبر خدا صلى الله علیه و آلھ فرمودند: چون ھلال ماه رمضان پد ید آ ید، در ھاى دوزخ بسته گردد و در ھاى بھشت گشوده شود و شیاطین به زنجیر کشیده شوند.
میزان الحکمه، روایت 7453
27- شیاطین در ماه رمضان
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
قَد وَکَّل اللهُ بِکُلِّ شَیطانٍ مَرِیدٍ سَبعَةً مِن مَلائِکَتِهِ فَلَیسَ بِمَحلولٍ حتّی یَنقَضِیَ شَهرُکُم هذاپیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : خداوند بر ھر شیطان سرکشى ھفت تن از فرشتگان خود را گمارده است که تا پایان این ماه ھمچنان در بند آن ھا مى باشد.
میزان الحکمه، روایت 7454
28- دور شدگان از رحمت الهی
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
مَن أدرَکَ شَهرَ رَمَضانَ فَلَم یُغفَر لَهُ فَأبعَدَهُ اللهُپیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند : ھر که ماه رمضان را دریابد و آمرزیده نشود، خداوند او را (از رحمت خود) دور گرداند.
میزان الحکمه، روایت 7456
29- دور شدگان از رحمت الهی
قال رسولُ اللّهِ صلى الله علیه و آله :
مَن لَم یُغفَر لَهُ فی رمضانَ ففِی أیِّ شَهرٍ یُغفَرُ لَهُ؟!پیامبر خدا صلى الله علیه و آله فرمودند: کسى که در رمضان آمرزیده نشود، در کدام ماه آمرزیده خواھد شد؟
میزان الحکمه، روایت 7459
30- کسی که در رمضان آمرزیده نشده
قال الإمامُ الصّادقُ علیه السلام:
مَن لَم یُغفَر لَهُ فی شهرِ رمضانَ لَم یُغفَر لَهُ إلی مِثلِهِ مِن قابِلٍ الّا أن یَشهَدَ عَرَفَةَامام صادق علی ه السلام فرمودند : کسى که در ماه رمضان آمرزیده نشود، تا رمضان آینده آمرزیده نگردد، مگر آن که در عرفه حاضر شود.
میزان الحکمه، روایت 7461
***********************************************************
*******************************************
روزه
1- پایه هاى اسلام
امام باقر علیه السلام فرمودند:
بنى الاسلام على خمسة اشیاء، على الصلوة و الزکاة و الحج و الصوم و الولایه؛
اسلام بر پنج چیز استوار است، برنماز و زکات حج و روزه و ولایت (رهبرى اسلامى).
(فروع کافى، ج 4 ص 62، ح 1)
2- فلسفه روزه
امام صادق علیه السلام فرمود:
انما فرض الله الصیام لیستوى به الغنى و الفقیر؛
خداوند روزه را واجب کرده تا بدین وسیله دارا و ندار (غنى و فقیر) مساوى گردند.
(من لا یحضره الفقیه، ج 2 ص 43، ح 1)
3- روزه آزمون اخلاص
امام على علیه السلام فرمود:
فرض الله ... الصیام ابتلاء لاخلاص الخلق؛
خداوند روزه را واجب کرد تا به وسیله آن اخلاص خلق را بیازماید.
(نهج البلاغه، حکمت 252)
4- روزه یاد آور قیامت
امام رضا علیه السلام فرمود:
انما امروا بالصوم لکى یعرفوا الم الجوع و العطش فیستدلوا على فقر الاخرة؛
مردم به انجام روزه امر شده اند تا درد گرسنگى و تشنگى را بفهمند و به واسطه آن فقر و بیچارگى آخرت را بیابند.
(وسائل الشیعه، ج 4 ص 4 ح 5 علل الشرایع، ص 10)
5- روزه زکات بدن
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
لکل شیئى زکاة و زکاة الابدان الصیام؛
براى هر چیزى زکاتى است و زکات بدنها روزه است.
(الکافى، ج 4، ص 62، ح 3)
6- روزه سپر آتش
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
الصوم جنة من النار؛
روزه سپر آتش (جهنم) است. «یعنى بواسطه روزه گرفتن انسان از آتش جهنم در امان خواهد بود.»
(الکافى، ج 4، ص 162)
7- اهمیت روزه
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
الصوم فى الحر جهاد؛
روزه گرفتن در گرما، جهاد است.
(بحار الانوار، ج 96، ص 257)
8- روزه نفس
امیرالمومنان على علیه السلام فرمود:
صوم النفس عن لذات الدنیا انفع الصیام؛
روزه نفس از لذتهاى دنیوى سودمندترین روزههاست.
(غرر الحکم، ج 1، ص 416، ح 64)
9- روزه واقعى
امام على علیه السلام فرمود:
الصیام اجتناب المحارم کما یمتنع الرجل من الطعام و الشراب؛
روزه پرهیز از حرامها است همچنانکه شخص از خوردنى و نوشیدنى پرهیز مىکند.
(بحار الانوار، ج 93، ص 249)
10- برترین روزه
امام على علیه السلام فرمود:
صوم القلب خیر من صیام اللسان و صوم اللسان خیر من صیام البطن؛
روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شکم است.
(غرر الحکم، ج 1، ص 417، ح 80)
11- روزه چشم و گوش
امام صادق علیه السلام فرمود:
اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و شعرک و جلدک؛
آنگاه که روزه مىگیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزهدار باشند.«یعنى از گناهان پرهیز کند.»
(الکافى ج 4 ص 87، ح 1)
12- روزه اعضا و جوارح
حضرت زهرا علیها السلام فرمود:
ما یصنع الصائم بصیامه اذا لم یصن لسانه و سمعه و بصره و جوارحه؛
روزهدارى که زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نکرده روزهاش به چه کارش خواهد آمد.
(بحار، ج 93 ص 295)
13- روزه ناقص
امام باقر علیه السلام فرمود:
لا صیام لمن عصى الامام و لا صیام لعبد ابق حتى یرجع و لا صیام لامراة ناشزة حتى تتوب و لاصیام لولد عاق حتى یبر؛
روزه این افراد کامل نیست:
1 - کسى که امام (رهبر) را نافرمانى کند.
2 - بنده فرارى تا زمانى که برگردد.
3 - زنى که اطاعت شوهر نکرده تا اینکه توبه کند.
4 - فرزندى که نافرمان شده تا اینکه فرمانبردار شود.
(بحار الانوار ج 93، ص 295)
14- روزه بى ارزش
امام على علیه السلام فرمود:
کم من صائم لیس له من صیامه الا الجوع و الظما و کم من قائم لیس له من قیامه الا السهر و العناء.
چه بسا روزهدارى که از روزهاش جز گرسنگى و تشنگى بهرهاى ندارد و چه بسا شب زندهدارى که از نمازش جز بیخوابى و سختى سودى نمىبرد.
(نهج البلاغه، حکمت 145)
15- روزه و صبر
امام صادق علیه السلام فرمود:
«واستعینوا بالصبر و الصلوة» قال: الصبر الصوم.
خداوند عزو جل که فرموده است: از صبر و نماز کمک بگیرید، صبر، روزه است.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 298، ح 3)
16- روزه و صدقه
امام صادق علیه السلام فرمود:
صدقه درهم افضل من صیام یوم.
یک درهم صدقه دادن از یک روز روزه مستحبى برتر و والاتر است.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 218، ح 6)
17- پاداش روزه
رسول خدا فرمود خداى تعالى فرموده است:
الصوم لى و انا اجزى به؛
روزه براى من است و من پاداش آن را مىدهم.
(وسائل الشیعه، ج 7، ص 294، ح 15 و 16 ; 27 و 30)
18- جرعه نوشان بهشت
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
من منعه الصوم من طعام یشتهیه کان حقا على الله ان یطعمه من طعام الجنة و یسقیه من شرابها؛
کسى که روزه او را از غذاهاى مورد علاقهاش باز دارد برخداست که به او از غذاهاى بهشتى بخورانند و از شرابهاى بهشتى به او بنوشاند.
(بحار الانوار، ج 93، ص 331)
19- خوشا بحال روزه داران
رسول خدا صلى الله علیه و آله فرمود:
طوبى لمن ظما او جاع لله اولئک الذین یشبعون یوم القیامة؛
خوشا بحال کسانى که براى خدا گرسنه و تشنه شدهاند اینان در روز قیامت سیر مىشوند.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 299، ح2)
20- شادى روزه دار
امام صادق علیه السلام:
للصائم فرحتان فرحة عند افطاره و فرحة عند لقاء ربه؛
براى روزه دار دو سرور و خوشحالى است:
1 - هنگام افطار 2 - هنگام لقاء پروردگار (وقت مردن و در قیامت)
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 290 و 294 ح6 و 26)
21- بهشت و باب روزهداران
رسول خدا صلى الله علیه و آله:
ان للجنة بابا یدعى الریان لا یدخل منه الا الصائمون.
براى بهشت درى استبنام (ریان) که از آن فقط روزه داران وارد مىشوند.
(وسائل الشیعه، ج 7، ص 295، ح31 _ معانى الاخبار، ص 116)
22- دعاى روزهداران
امام موسی کاظم علیه السلام:
دعوة الصائم تستجاب عند افطاره؛
دعاى شخص روزهدار هنگام افطار مستجاب مىشود.
(بحار الانوار ج 92 ص 255 ح 33)
23- بهار مومنان
رسول خدا صلى الله علیه و آله:
الشتاء ربیع المومن یطول فیه لیله فیستعین به على قیامه و یقصر فیه نهاره فیستعین به على صیامه؛
زمستان بهار مومن است از شبهاى طولانىاش براى شب زندهدارى واز روزهاى کوتاهش براى روزه دارى بهره مىگیرد.
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 302، ح 3)
24- روزه مستحبى
امام صادق علیه السلام:
من جاء بالحسنة فله عشر امثالها من ذلک صیام ثلاثة ایام من کل شهر؛
هر کس کار نیکى انجام دهد ده برابر آن پاداش دارد و از جمله آنها سه روز روزه در هر ماه است.
(وسائل الشیعه، ج 7، ص 313، ح 33)
25- روزه ماه رجب
امام کاظم علیه السلام:
رجب نهر فى الجنه اشد بیاضا من اللبن و احلى من العسل فمن صام یوما من رجب سقاه الله من ذلک النهر؛
رجب نام نهرى است در بهشت از شیر سفیدتر و از عسل شیرینتر هرکس یک روز از ماه رجب را روزه بگیرد خداوند از آن نهر به او مىنوشاند.
(من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 56 ح 2 _ وسائل الشیعه ج 7 ص 350 ح 3)
26- روزه ماه شعبان
امام صادق علیه السلام:
من صام ثلاثة ایام من اخر شعبان و وصلها بشهر رمضان کتب الله له صوم شهرین متتابعین؛
هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بگیرد و به روزه ماه رمضان وصل کند خداوند ثواب روزه دو ماه پى در پى را برایش محسوب مىکند.
(وسائل الشیعه ج 7 ص 375،ح 22)
27- افطارى دادن(1)
امام صادق علیه السلام:
من فطر صائما فله مثل اجره؛
هر کس روزه دارى را افطار دهد، براى او هم مثل اجر روزه دار است.
(الکافى، ج 4 ص 68، ح 1)
28- افطارى دادن (2)
امام کاظم علیه السلام:
فطرک اخاک الصائم خیر من صیامک؛
افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه (مستحبى) بهتر است.
(الکافى، ج 4 ص 68، ح 2)
29- روزه خوارى
امام صادق علیه السلام فرمودند:
من افطر یوما من شهر رمضان خرج روح الایمان منه؛
هر کس یک روز ماه رمضان را (بدون عذر)، بخورد - روح ایمان از او جدا مىشود
(وسائل الشیعه، ج 7 ص 181، ح 4 و 5 _ من لا یحضره الفقیه ج 2 ص 73، ح 9)
30- دری از بهشت مخصوص روزه داران
رسول اکرم صلی الله علیه و آله وسلم فرمودند:
اِنَّ لِلجَنَّةِ بابا یُدعى اَلرَّیّانَ لایَدخُلُ مِنهُ اِلاّ الصّائِمونَ؛
بهشت را درى است که ریّان نامیده مى شود از آن در، جز روزه داران وارد نشوند.
(معانى الأخبار، ص 409)
31- روزه و سلامتی
رسول خدا صلى الله علیه و آله:
صوموا تَصِحّوا؛
روزه بگیرید تا تندرست باشید.
(نهج الفصاحه، ح 1854)
32- اطعام روزه دار و حوض کوثر
رسول خدا صلى الله علیه و آله:
مَن اَشبَعَ صائما سَقاهُ اللّه مِن حَوضى شَربَةً لایَظمَأُ بَعدَها؛
هر کس روزه دارى را سیر نماید، خداوند از حوض (کوثر) من شربتى نصیب او خواهد کرد که پس از آن هرگز تشنه نشود.
(دعائم الإسلام، ج1، ص269)
33- دعای افطار
رسول خدا صلى الله علیه و آله:
اَللّهُمَّ لَکَ صُمنا وَعلى رِزقِکَ اَفطَرنا فَتَقَبَّلهُ مِنّا ذَهَبَ الظَّماءُ وَابتَلَّتِ العُروقُ وَبَقِىَ الاَجرُ؛
بار خدایا براى تو روزه گرفتیم و با روزى تو افطار مى کنیم پس آن را از ما بپذیر، تشنگى رفت و رگها شاداب شد و پاداش ماند.
(کافى، ج4، ص95، ح1)
34- روزه حقیقی
امام على علیه السلام :
لَیسَ الصَّومُ الاِمساکَ عَنِ المَکَلِ وَالمَشرَبِ، الصَّومُ الاِمساکُ عَن کُلِّ مایَکرَهُهُ اللّه سُبحانَه؛
روزه امساک از خوردن وآشامیدن نیست بلکه روزه،خوددارى ازتمامى چیزهایى است که خداوندسبحان آنهارا بدمى داند.
(شرح نهج البلاغه، ج20، ص299، ح417)
35- خواب و سکوت روزه دار هم عبادت است
امام على علیه السلام :
نَومُ الصائِم عِبادَةٌ وَصَمتُهُ تَسبیحٌ وَدُعاؤُهُ مُستَجابٌ وَعَمَلُهُ مُضاعَفٌ. اِنَّ للصائِمِ عِندَ اِفطارِهِ دَعوَةً لاتُرَدُّ؛
خواب روزه دار عبادت ، سکوت او تسبیح ، دعایش پذیرفته و عملش دو چندان است. دعاى روزه دار به هنگام افطار از درگاه خدا رد نمی شود.
(الدعوات للراوندى، ص 27)
36- علت روزه داری
امام صادق علیه السلام :
اَمّا العِلَّةُ فِى الصِّیامِ لِیَستَوِىَ بِهِ الغَنىُّ وَالفَقیرُ وذلِکَ لأِنَّ الغَنىَّ لَم یَکُن لِیَجِدَ مَسَّ الجُوعِ فَیَرحَمَ الفَقیرَ لاَِنَّ الغَنىُّ کُلَّما اَرادَ شَیئا قَدَرَ عَلَیهِ... ؛
علت روزه گرفتن آن است که به سبب آن ثروتمند و فقیر برابر شوند زیرا ثروتمند گرسنگى را احساس نکرده تا به فقیر رحم کند چرا که ثروتمند هرگاه چیزى بخواهد مى تواند فراهم کند...
(بحارالأنوار، ج96، ص371، ح53)
37- روزه سپری مقابل آتش
امام صادق علیه السلام :
اَلصَّومُ جُنَّةٌ مِن آفاتِ الدُّنیا وَحِجابٌ مِن عَذابِ الآخِرَةِ؛
روزه سپرى است از آفت هاى دنیا و پرده اى است از عذاب آخرت.
(مستدرک الوسائل، ج7، ص369، ح8441)
38- شباهت روزه با دهان
امام صادق علیه السلام :
اَلصَّومُ فَوهٌ لایَتَکَلَّمُ اِلاّ بِالخَیرِ؛
روزه دارى (در حکم) دهانى است که جز به خیر سخن نگوید.
(بحارالأنوار، ج96، ص325، ح15)
39- پذیرفته نشدن روزه درصورت ترک نماز جمعه
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِعلَموا اَنَّ اللّه تعالى قَد فَرَضَ عَلَیکُم الجُمُعَةَ فَمَن تَرَکَها فى حَیاتى وَ بَعدَ مَماتى وَ لَهُم اِمامٌ عادِلٌ اِستِخفافا بِها وَ جُحودا لَها فَلا جَمَعَ اللّه شَملَهُ وَ لا بارَکَ لَهُ فى اَمرِهِ اَلا وَ لا صَلاةَ لَهُ اَلا وَ لا زَکاةَ لَهُ اَلا وَ لا حَجَّ لَهُ اَلا وَ لا صَومَ لَهُ اَلا وَ لا بَرَکَةَ لَهُ حَتّى یَتوبَ؛
بدانید که خداوند متعال نماز جمعه را بر شما واجب ساخته است پس آنان که در زندگى و پس از مرگ من، از روى سبک شمردن و یا انکار، آن را ترک کنند، با وجود این که پیشواى عادلى دارند، خداوند وحدتشان نبخشد و در کارشان برکت ندهد، آگاه باشید نه زکات، نه نماز، نه حج و نه روزه آنان پذیرفته است. بدانید که زندگى آنان برکتى نخواهد داشت، مگر توبه کنند.
(عوالى اللالى، ج 2، ص 54، ح 146)
40- اصلاح میان مردم برتر از روزه
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلا اُخبِرُکُم بِاَفضَلَ مِن دَرَجَةِ الصّیامِ وَ الصَّلاةِ وَ الصَّدَقَةِ؟ صَلاحُ ذاتِ البَینِ، فَاِنَّ فَسادَ ذاتِ البَینِ هِىَ الحالِقَةُ؛
آیا به چیزى با فضیلت تر از نماز و روزه و صدقه (زکات) آگاهتان نکنم؟ و آن اصلاح میان مردم است، زیرا تیره شدن رابطه بین مردم ریشه کن کننده دین است.
(نهج الفصاحه، ح 458)
41- خوش اخلاق هم رتبه روزه دار
امام على علیه السلام :
رَوِّضوا أَنفُسَکُم عَلَى الخلاقِ الحَسَنَةِ فَإِنَّ العَبدَ المُؤمِنَ یَبلُغُ بِحُسنِ خُلقِهِ دَرَجَةَ الصّائِمِ القائِمِ؛
خودتان را بر خوش اخلاقى تمرین و ریاضت دهید، زیرا که بنده مسلمان با خوش اخلاقى خود به درجه روزه گیر شب زنده دار مى رسد.
(نهج البلاغه، خطبه 91)
42- دینداری به نماز و روزه نیست
پیامبر صلى الله علیه و آله:
لاتَنظُروا إِلى کَثرَةِ صَلاتِهِم وَصَومِهِم وَ کَثرَةِ الحَجِّ وَالمَعروفِ وَطَنطَنَتِهِم بِاللَّیلِ، وَلکِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ المانَةِ؛
به زیادى نماز و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه نکنید، بلکه به راستگویى و امانتدارى آنها توجه کنید.
(بحارالأنوار، ج75، ص114، ح5)
43- غیبت موجب عدم قبولی روزه
پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَنِ اغتابَ مُسلِما أَو مُسلِمَةً لَم یَقبَلِ اللّه صَلاتَهُ وَلاصیامَهُ أَربَعینَ یَوما وَلَیلَةً إِلاّ أَن یَغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ؛
هر کس از مرد یا زن مسلمانى غیبت کند، خداوند تا چهل شبانه روز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.
(بحارالأنوار، ج75، ص258، ح53)
44- حلال خوری و روزه
امام باقر علیه السلام:
لَمّا قالَ لَهُ رَجُلٌ إِنّى ضَعیفُ العَمَلِ قَلیلُ الصَّلاةِ قَلیلُ الصَّومِ وَلکِن أَرجو أَن لا آکُلَ إِلاّ حَلالاً وَلا أَنکَحَ إِلاّ حَلالاً: وَأَىُّ جِهادٍ أَفضَلُ مِن عِفَّةِ بَطنٍ وَفَرجٍ؟!؛
در پاسخ به کسى که عرض کرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه کم به جا مى آورم اما سعى مى کنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزدیکى نکنم فرمودند: چه جهادى برتر از پاک نگهداشتن شکم و شرمگاه؟!
(محاسن، ج1، ص292، ح448)
45- فریب روزه مردم را نخورید
امام صادق علیه السلام:
لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّى لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وأداءُ الأمانَةِ؛
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند، بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.
(کافى، ج2، ص104، ح2)
46- عبادت به زیادی روزه نیست
امام حسن عسکری علیه السلام:
لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛
عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.
(تحف العقول، ص448)
47- روزه داری با تمام اعضا
امام صادق علیه السلام:
اِذا صُمتَ فَلیَصُم سَمعَک وَ بَصرَک وَ شَعرَک وَ جِلدَک؛
آنگاه که روزه مى گیرى باید چشم و گوش و مو و پوست تو هم روزه دار باشند.(یعنى از گناهان پرهیز کند.)
(الکافى، ج 4، ص 87)
48- زکات فطره مکمل روزه
امام صادق علیه السلام:
اِنَّ مِن تَمامِ الصَّومِ اِعطاءُ الزَّکاةِ یَعنى الفِطرَة کَما اَنَّ الصَّلوةَ عَلَى النَّبِى (ص) مِن تَمامِ الصَّلوةِ؛
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (ص) کمال نماز است.
(وسائل الشیعه، ج 6، ص 221)
49- همت مومن در روزه
پیامبر صلى الله علیه و آله:
إِنَّ الْمُؤْمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالْعِبادَةِ وَالْمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالْبَهیمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.
(تنبیه الخواطر،ج1، ص 94)
50- روزه آرامبخش دلها
امام باقر علیهالسلام :
اَلصّیامُ وَ الْحَجُّ تَسْکینُ الْقُلوبِ؛
روزه و حج آرامبخش دلهاست.
(امالى طوسى، ص 296، ح 582)
51- روزه و دوری شیطان
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلا اُخْبِرُکُمْ بِشَىْءٍ اِنْ اَنـْتُمْ فَعَلْتُموهُ تَباعَدَ الشَّیْطانُ مِنْـکُمْ کَما تَباعَدَ الْمَشْرِقُ مِنَ الْمَغْرِبِ؟ قالوا: بَلى، قالَ: اَلصَّوْمُ یُسَوِّدُ وَجْهَهُ وَ الصَّدَقَةُ تَـکْسِرُ ظَهْرَهُ وَ الْحُبُّ فِى اللّهِ وَ الْمُوازَرَةُ عَلَى الْعَمَلِ الصّالِحِ یَقْطَعانِ دابِرَهُ وَ الاْسْتِغْفارُ یَقْطَعُ وَ تینَهُ ؛
آیا شما را از چیزى خبر ندهم که اگر به آن عمل کنید، شیطان از شما دور شود، چندان که مشرق از مغرب دور است؟ عرض کردند: چرا. فرمودند: روزه روى شیطان را سیاه مىکند، صدقه پشت او را مىشکند، دوست داشتن براى خدا و همیارى در کار نیک، ریشه او را مىکند و استغفار شاهرگش را مىزند.
(میراث حدیث شیعه ، ج 2، ص 20، ح 18)
52- روزه قلب برتر از روزه شکم
امام على علیه السلام :
صیامُ القَلبِ عن الفِکر فی الاّثامِ أفضَلشُ مِن صیامِ البَطن الطَّعامِ؛
روزه قلب از فکر (در گناهان)، برتر از روزه شکم از طعام است.
(غررالحکم، ح3365، ص176)
53- افطاری دادن برتر از روزه گرفتن
امام موسی کاظم علیه السلام:
فطرُک اَخاکَ الصائِمَ خَیرٌ مِن صِیامِکَ؛
افطارى دادن به برادر روزه دارت از گرفتن روزه بهتر است.
(الکافى، ج4، ص68، ح 2)
54- روزه ماه رجب وشعبان
امام حسین(سلام الله علیه):
صَومُ رَجَبٍ وشَعبانَ تَوبَةٌ مِنَ اللَّهِ(عزوجل).
روزه رجب و شعبان توبه اى از جانب خداى عزیز است.حکمتنامه امام حسین: ج 1 ص 438 ح 358
54- روزه ماه شعبان
پیامبر اکرم(صلی الله علیه و آله):
شَعبانُ شَهری... فَمَن صامَ شَهری کُنتُ لَهُ شَفیعاً یَومَ القِیامَةِ.
شعبان ماه من است. هر که ماه مرا روزه بدارد، روز قیامت شفیع او خواهم بود.بحارالأنوار - ج 97 - ص 83. حکمت نامه پیامبر ج 11 – ص80- ح 8557
55- روزه ماه شعبان
امام على علیه السلام :
صَومُ شَعبانَ یَذهَبُ بِوَسواسِ الصَّدرِ وَ بَلابِلِ القَلبِ.
روزه ماه شعبان، وسواس دل و پریشانىهاى جان را از بین مىبرد.الخصال - ص 612. میزان الحکمة ج6-ص401 ح11126
******************************************************************
**********************************************
دعا
1- دعا موجب نزدیکی به خدا
امام صادق علیه السلام:
عَلَیکُم بِالدُّعاءِ ، فَإِنَّکُم لاتَقَرَّبونَ إِلَى اللّه بِمِثلِهِ ، وَلا تَترُکوا صَغیرَةً لِصِغَرِها أَن تَدعُوا بِها ، إِنَّ صاحِبَ الصِّغارِ هُوَ صاحِبُ الکِبارِ؛
شما را سفارش مى کنم به دعا کردن، زیرا با هیچ چیز به مانند دعا به خدا نزدیک نمى شوید و دعا کردن براى هیچ امر کوچکى را، به خاطر کوچک بودنش رها نکنید، زیرا حاجتهاى کوچک نیز به دست همان کسى است که حاجتهاى بزرگ به دست اوست.
(کافى، ج2، ص467، ح6)
2- خشنودی خدا و استجابت دعا
امام حسن مجتبى علیه السلام:
أنَا الضّامِنُ لِمَن لَم یَهجُس فى قَلبِهِ إِلاَّ الرِّضا أَن یَدعُوَ اللّه فَیُستَجابَ لَهُ؛
کسى که در دلش هوایى جز خشنودى خدا خطور نکند، من ضمانت مى کنم که خداوند دعایش را مستجاب کند.
(کافى، ج2، ص62، ح11)
3- دعا هنگام آسایش
پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَن سَرَّهُ أن یَستَجیبَ اللّه لَهُ عِندَ الشَّدائِدِ وَالکَربِ فَلیُکثِرِ الدُّعاءَ فِى الرَّخاءِ؛
هر کس دوست دارد خداوند هنگام سختى ها و گرفتارى ها دعاى او را اجابت کند، در هنگام آسایش، دعا بسیار کند.
(نهج الفصاحه، ح 3023)
4- دعا در غیاب دیگران
پیامبر صلى الله علیه و آله:
لَیسَ شَىْ ءٌ أَسرَعَ إِجابَةً مِن دَعوَةِ غائِبٍ لِغائِبٍ؛
هیچ دعایى زودتر از دعایى که انسان در غیاب کسى مى کند، مستجاب نمى شود.
(بحارالأنوار، ج93، ص359، ح17)
5- دعا هنگام رقت قلب
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اِغتَنِمُوا الدُّعاءَ عِندَ الرِّقَّةِ فَإِنَّها رَحمَةٌ؛
دعا کردن را در هنگام رقّت قلب غنیمت شمرید، که رقت قلب، رحمت است.
(بحارالأنوار، ج93، ص347، ح14)
6- استجابت دعا با مال حلال
امام صادق علیه السلام:
إذا أرادَ أَحَدُکُم أَن یُستَجابَ لَهُ فَلیُطَیِّب کَسبَهُ وَلیَخرُج مِن مَظالِمِ النّاسِ ، وَ إِنَّ اللّه لا یَرفَعُ إِلَیهِ دُعاء عَبدٍ وَفى بَطنِهِ حَرامٌ أَو عِندَهُ مَظلَمَةٌ لأِحَدٍ مِن خَلقِهِ؛
هر کس بخواهد دعایش مستجاب شود، باید کسب خود را حلال کند و حق مردم را بپردازد. دعاى هیچ بنده اى که مال حرام در شکمش باشد یا حق کسى بر گردنش باشد، به درگاه خدا بالا نمى رود.
(بحارالأنوار، ج93، ص321، ح31)
7- علت تاخیر در استجابت دعا
امام صادق علیه السلام:
إِنَّ العَبدَ لَیَدعو فَیَقولُ اللّه عَزَّوَجَلَّ لِلمَلَکَینِ: قَدِ استَجَبتُ لَهُ وَلکِنِ احبَسوهُ بِحاجَتِهِ ، فَإِنّى اُحِبُّ أَن أَسمَعَ صَوتَهُ وَ إِنَّ العَبدَ لَیَدعو فَیَقولُ اللّه تَبارَکَ وَتَعالى: عَجِّلوا لَهُ حاجَتَهُ فَإِنّى اُبغِضُ صَوتَهُ؛
هر آینه بنده دعا مى کند و خداوند عزوجل به دو فرشته مى فرماید: من دعاى او را مستجاب کردم اما حاجتش را نگهدارید، زیرا دوست دارم صداى او را بشنوم و همانا بنده دعا مى کند و خداوند تبارک و تعالى مى فرماید: زود خواسته اش را برآورید که من خوش ندارم صداى او را بشنوم.
(کافى، ج2، ص489، ح3)
8- ناامیدی از مردم و اجابت خواسته ها
امام سجاد علیه السلام:
مَن لَم یَرجُ النّاسَ فى شَىْ ءٍ وَرَدَّ أَمرَهُ إلَى اللّه عَزَّوَجَلَّ فى جَمیعِ اُمورِهِ استَجابَ اللّه عَزَّوَجَلَّ لَهُ فى کُلِّ شَىْءٍ؛
هر کس در هیچ کارى به مردم امید نبندد و همه کارهاى خود را به خداى عزوجل واگذارد، خداوند هر خواسته اى که او داشته باشد اجابت کند.
(کافى، ج2، ص148، ح3)
9- علت برآورده نشدن دعاها
امام على علیه السلام :
رُبَما سَأَلتَ الشَّىْ ءَ فَلا تُؤتاهُ وَاُوتیتَ خَیرا مِنهُ عاجِلاً أَو آجِلاً أَو صَرَفَ عَنکَ لِما هُوَ خَیرٌ لَکَ، فَلَرُبَّ أمرٍ قَد طَلَبتَهُ فیهِ هَلاکُ دینِکَ لَو اوتیتَهُ، فَلتَکُن مَسأَلَتُکَ فیما یَبقى لَکَ جَمالُهُ وَیُنفى عَنکَ وَبالُهُ؛
گاه چیزى را (از خدا) مى خواهى اما به تو داده نمى شود و دیر یا زود بهتر از آن به تو داده مى شود، یا به خاطر آنچه خیر و مصلحت تو در آن است از برآورده شدن خواسته ات دریغ مى شود، زیرا بسا خواسته اى که اگر برآورده شود به نابودى و تباهى دین تو مى انجامد، پس، چیزى بخواه که زیبایى و نیکیش برایت مى ماند و پیامد سوئى ندارد.
(نهج البلاغه، نامه 31)
10- برطرف کردن گرفتاری مردم و استجابت دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَن أَرادَ أن تُستَجابَ دَعوَتُهُ وَأَن تُکشَفَ کُربَتُهُ فَلیُفَرِّج عَن مُعسِرٍ؛
هر کس مى خواهد دعایش مستجاب شود و غمش از بین برود باید گره از کار گرفتارى باز کند.
(نهج الفصاحه، ح 2961)
11- دعا تنها از بین برنده درد و بیماری
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اَلصَّدَقَةُ تَدفَعُ البَلاءَ وَ هِىَ اَنجَحُ دَواءٍ وَ تَدفَعُ القَضاءَ وَ قَد اُبرِمَ اِبراما وَ لا یَذهَبُ بِالدواءِ اِلاَّ الدُّعاءُ وَ الصَّدَقَةُ؛
صدقه بلا را برطرف مى کند و مؤثرترینِ داروست. همچنین، قضاى حتمى را برمى گرداند و درد و بیمارى ها را چیزى جز دعا و صدقه از بین نمى برد.
(بحارالأنوار، ج 93، ص 137، ح 71)
12- حق نیکوکار دعا برای او
امام سجاد علیه السلام:
اَمّا حَقُّ ذِى المَعروفِ عَلَیکَ فَان تَشـکُرَهُ وَ تَذکُرَ مَعروفَهُ وَ تَـکسِبَهُ المَقالَةَ الحَسَنَةَ وَ تُخلِصُ لَهُ الدُّعاءَ فیما بَینَکَ وَ بَینَ اللّه عَزَّوَجَلَّ، فَاِذا فَعَلتَ ذلِکَ کُنتَ قَد شَکَرتَهُ سِرّا وَ عَلانیَةً ثُمَّ اِن قَدَرتَ عَلى مُکافاتِهِ یَوما کافَیتَهُ؛
حق کسى که به تو نیکى کرده ، این است که از او تشکر کنى و نیکى اش را به زبان آورى و از او به خوبى یاد کنى و میان خود و خداى عزّوجلّ برایش خالصانه دعا کنى ، هرگاه چنین کردى بى گمان در پنهان و آشکار از او تشکر کرده اى . سپس اگر روزى توانستى نیکى او را جبران کنى ، جبران کن .
(خصال، ص 568)
13- نافرمانی از والدین موجب حبس دعا
امام صادق علیه السلام:
اَلذُّنوبُ الَّتى تُغَیِّیرُ النِّعَمَ البَغىُ وَ الذُّنوبُ التَّى تورِثُ النَّدَمَ القَتلُ وَ الَّتى تُنزِلُ النِّقَمَ الظُّلمُ وَالَّتى تَهتِکُ السُّتورَ شُربُ الخَمرِ وَ الَّتى تَحبِسُ الرِّزقَ الزِّنا وَ الَّتى تُعَجِّلُ الفَناءَ قَطیعَةُ الرَّحِمِ وَالَّتى تَرُدُّ الدُّعاءَ وَ تُظلِمُ الهَواءَ عُقوقُ الوالِدَینِ؛
گناهی که نعمت ها را تغییر مى دهد، تجاوز به حقوق دیگران است. گناهى که پشیمانى مى آورد، قتل است. گناهى که گرفتارى ایجاد مى کند، ظلم است. گناهى که آبرو مى بَرد، شرابخوارى است. گناهى که جلوى روزى را مى گیرد، زناست. گناهى که مرگ را شتاب مى بخشد، قطع رابطه با خویشان است. گناهى که مانع استجابت دعا مى شود و زندگى را تیره و تار مى کند، نافرمانى از پدر مادر است.
(علل الشرایع، ج 2، ص 584)
14- دعا نزد قبر حسین علیه اسلام
امام باقر علیه السلام:
اِنّ الحُسَینَ صاحِبَ کَربَلا قُتِلَ مَظلوما، مَکروبا عَطشانا، لَهفانا فآلَى اللّه عَزَّوَجلّ عَلى نَفسِهِ اَن لا یاتیَهُ لَهفانٌ و لا مَکروبٌ و لا مُذنِبٌ و لا مَغمومٌ و لا عَطشانٌ و لا مَن بِهِ عاهَةٌ ثُمَّ دَعا عِندَهُ و تَقَرَّبَ بِالحُسَینِ بنِ عَلىٍّ علیه السلام اِلَى اللّه عَزَّوَجَلَّ إلاّ نَفَّسَ اللّه کُربَتَهُ وَ اَعطاهُ مَسأَلَتَهُ و غَفَرَ ذَنبَهُ وَ مَدَّ فى عُمُرِهِ وَ بَسَطَ فى رِزقِهِ فَاعتَبِروا یا اُولـِى الاَبصار؛
حسین، بزرگ مرد کربلا، مظلوم و رنجیده خاطر و لب تشنه و مصیب زده به شهادت رسید. پس خداوند، به ذات خود، قسم یاد کرد که هیچ مصیبت زده و رنجیده خاطر و گنهکار و اندوهناک و تشنه اى و هیچ بَلا دیده اى به خدا روى نمى آورد و نزد قبر حسین علیه السلام دعا نمى کند و آن حضرت را به درگاه خدا شفیع نمى سازد، مگر این که خداوند، اندوهش را برطرف و حاجاتش را برآورده مى کند و گناهش را مى بخشد و عمرش را طولانى و روزى اش را گسترده مى سازد. پس اى اهل بینش، درس بگیرید!
(بحارالأنوار، ج 101، ص 46، ح 5)
15- عدم امر به معروف و مستجاب نشدن دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
إذا لَم یَأمُروا بِمَعروفٍ وَلَم یَنهَوا عَن مُنکَرٍ وَلَم یَتَّبِعوا الأخیارَ مِن أهلِ بَیتى ، سَلَّطَ اللّه عَلَیهِم شِرارَهُم ، فَیَدعوا عِندَ ذلِکَ خِیارُهُم فَلا تُستَجابُ لَهُم؛
هرگاه (مردم) امر به معروف و نهى از منکر نکنند، و از نیکان خاندان من پیروى ننمایند، خداوند بدانشان را بر آنان مسلّط گرداند و نیکانشان دعا کنند امّا دعایشان مستجاب نشود .
(امالى صدوق، ص 254)
16- نماز شب مایه استجابت دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِکَةِ وَ سُنَّةُ النبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ کَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ؛
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدن ها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و برکت در روزى است.
(ارشاد القلوب، ج 1، ص 191)
17- حلال خوری و استجابت دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
یا عَلىُّ مَن أَکَلَ الحَلالَ صَفادینُهُ، وَرَقَّ قَلبُهُ، وَدَمِعَت عَیناهُ مِن خَشیَةِ اللّه تَعالى وَلَم یَکُن لِدَعوَتِهِ حِجابٌ؛
اى على هر کس حلال بخورد، دینش صفا مى یابد، رقّت قلب پیدا مى کند، چشمانش از ترس خداوند متعال پر اشک مى شود و براى (استجابت) دعایش مانعى نمى باشد.
(میراث حدیث، ج2، ص18، ح2)
18- عاجز ترین مردم ناتوان در دعا
امام حسین علیه السلام:
أَعجَزالنّاسٍ مَن عَجَزَ عَنِ الدُّعاء؛
عاجزترین مردم کسی است که نتواند دعا کند.
(بحارالانوار، ج93، ص 294)
19- دعای سریع الاجابه
امام موسی کاظم علیه السلام:
أوشَک دَعوَةً وَ أسرَعُ إجابَةُ دُعاءُ المَرءِ لاِخیهِ بِظَهرِ الغَیبِ؛
دعایی که بیشتر امید اجابت آن می رود و زودتر به اجابت می رسد، دعا برای برادر دینی است در پشت سر او.
(اصول کافی، ج1، ص52)
20- یقین به استجابت دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
اُدعُوا اللهَ وَ اَنتم مُوقِنونَ بِالاِجابَةِ وَاعلَموا اَنَّ اللهَ لا یَستَجِیبُ دُعاءَ مِن قَلبِ غافِلٍ لاه؛
خدا را بخوانید و به اجابت دعای خود یقین داشته باشید و بدانید که خداوند دعا را از قلب غافل بیخبر نمی پذیرد.
(کنز العمال، ج2، ص72)
21- دعایی که رد نمی شود
پیامبر صلى الله علیه و آله:
لا یُرَدُّ دُعاءٌ أَوَّلُهُ بِسْمِ اللّهِ الرَّحمنِ الرَّحیمِ
دعایى که با بسم اللّه الرحمن الرحیم شروع شود، رد نمى شود.
(الدعوات، ص 52)
22- مهلت به تنگدست و استجابت دعا
پیامبر صلى الله علیه و آله:
مَنْ أَرادَ تُسْتَجابُ دَعْوَتُهُ وَأَنْ تُکْشَفَ کُرْبَتُهُ فَلْیُفَرِّجْ عَنْ مُعْسِرٍ؛
هر کس مى خواهد دعایش مستجاب و اندوهش برطرف شود، به تنگدست مهلت دهد.
(کنزالعمال، ج 6، ص 215، ح 15398)
23- علت تاخیر یا تعجیل در استجابت دعا
امام رضا علیه السلام:
إِنَّ اللّه یُؤَخِّرُ إِجابَةَ الْمُؤْمِنِ شَوْقا إلى دُعائِهِ وَیَقُولُ: صَوتٌ اُحِبُّ أَنْ أَسْمَعَهُ، وَیُعَجِّلُ إجابَةَ دُعاءِ الْمُنافِقِ وَیَقُولُ: صَوْتٌ أَکْرَهُ سَماعَهُ؛
خداوند اجابت دعاى مؤمن را به شوق (شنیدن) دعایش به تأخیر مى اندازد و مى گوید: «صدایى است که دوست دارم آن را بشنوم» و در اجابت دعاى منافق عجله مى کند و مى گوید: صدایى است که از شنیدنش بدم مى آید.
(فقه الرضا علیه السلام ، ص 345)
24- دعاى روزه داران
امام کاظم (علیه السلام) فرمود:
دعوة الصائم تستجاب عند افطاره؛
دعاى شخص روزه دار هنگام افطار مستجاب مى شود.
(بحار الانوار، ج 92، ص 255، ح 33)
24- دعاى هنگام سختی
امام صادق (علیه السلام) فرمود:
مَن سَرَّهُ أن یُستَجابَ لَهُ فِی الشِّدَّةِ فَلیُکثِرِ الدُّعاءَ فِی الرَّخاءِ.
هرکه خوش دارد دعایش هنگام سختى مستجاب شود، هنگام آسایش، بسیار دعا کند.وسائل الشیعة - ج 4 - ص 1096
25- اجابت دعا
امام علی (علیه السلام) فرمود:
لا تَستَبطیِء إجابَةَ دُعائِکَ وَ قَد سَدَدتَ طَریقَهُ بالذُّنوبِ
اجابت دعایت را دیر مپندار، در حالی که خودت با گناه راه اجابت آن را بسته ای.غررالحکم و دررالکلم ح 10329
*************************************نماز
حدیث (1) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لا تَزالُ اُمَّتى بِخَیرٍ ما تَحابّوا وَاَقامُوا الصَّلاةَ وَآتَوُا الزَکاةَ وَقَروا الضَّیفَ... ؛
امّتم همواره در خیر و خوبى اند تا وقتى که یکدیگر را دوست بدارند، نماز را برپا دارند، زکات بدهند و میهمان را گرامى بدارند...
امالى طوسى، ص 647، ح 1340
حدیث (2) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلصَّلاةُ مِفتاحُ کُلِّ خَیرٍ؛
نماز کلید همه خوبی هاست.
الفردوس، ج 2، ص 404، ح 3796
حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَوَّلُ الوَقتِ رِضوانُ اللّه وَوَسَطُ الوَقتِ رَحمَةُ اللّه وَآخِرُ الوَقتِ عَفوُ اللّه ؛
نماز در اول وقت خشنودى خداوند، میان وقت رحمت خداوند و پایان وقت عفو خداوند است.
سنن الدار قطنى، ج 1، ص 201، ح 974
حدیث (4) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَیُّهَا النّاسُ اِنَّ المُصَلّى اِذا صَلّى فَاِنَّهُ یُناجى رَبَّهُ تَبارَک وَتَعالى فَلیَعلَم بِما یُناجیهِ؛
اى مردم همانا نمازگزار هنگام نماز با پروردگار بزرگ و بلند مرتبه اش مناجات مى کند، پس باید بداند چه مى گوید.
مسند ابن حنبل، ج 2، ص 129
حدیث (5) امام على علیه السلام :
لَو یَعلَمُ المُصَلّى ما یَغشاهُ مِنَ الرَّحمَةِ لَما رَفَعَ رَأسَهُ مِنَ السُّجودِ؛
اگر نمازگزار بداند تا چه حد مشمول رحمت الهى است هرگز سر خود را از سجده بر نخواهد داشت.
غررالحکم، ج 5، ص 116، ح 7592
حدیث (6) امام على علیه السلام :
اُنظُر فیما تُصَلّى وَعَلى ما تُصَلّى اِن لَم یَکُن مِن وَجهِهِ وَحِلِّهِ فَلا قَبولَ؛
بنگر در چه (لباسى) و بر چه (چیزى) نماز مى گزارى، اگر از راه صحیح و حلالش نباشد، قبول نخواهد بود.
تحف العقول، ص 174
حدیث (7) امام صادق علیه السلام :
مَن قَبِلَ اللّه مِنهُ صَلاةً واحِدَةً لَم یُعَذِّبهُ وَمَن قَبِلَ مِنهُ حَسَنَهً لَم یُعَذِّبهُ؛
خداوند از هر کس یک نماز و یا یک کار نیک را قبول کند، عذابش نمى نماید.
کافى، ج 3، ص 166، ح 11
حدیث (8) امام صادق علیه السلام :
تَسبیحُ فاطِمَةَ علیهاالسلام فى کُلِّ یَومٍ فى دُبُرِ کُلِّ صَلاةٍ اَحَبُّ اِلَىَّ مِن صَلاةِ اَلفِ رَکعَةٍ فى کُلِّ یَومٍ؛
تسبیحات فاطمه زهرا علیهاالسلام در هر روز پس از هر نماز نزد من محبوب تر از هزار رکعت نماز در هر روز است.
کافى، ج 3، ص 343، ح 15
حدیث (9) امام صادق علیه السلام :
سَجدةُ الشُکرِ واجِبَةٌ عَلى کُلِّ مُسلِمٍ تُتِمُّ بِها صَلاتَکَ وَتُرضى بِها رَبَّکَ وَتُعجِبُ المَلائِکَةَ مِنکَ... ؛
سجده شکر برهرمسلمانى واجب است،با آن نمازت را کامل و پروردگارت را خشنود مى سازى و فرشتگان را به شگفتى مى آورى.
التهذیب، ج 2، ص 110، ح 183
حدیث (10) امام صادق علیه السلام :
یُعرَفُ مَن یَصِفُ الحَقَّ بِثَلاثِ خِصالٍ: یُنظَرُ اِلى اَصحابِهِ مَن هُم؟ وَاِلى صَلاتِهِ کَیفَ هىَ؟ وَفى اَىِّ وَقتٍ یُصَلّیها؟؛
کسى که از حق دَم مى زند با سه ویژگى شناخته مى شود: ببینید دوستانش چه کسانى هستند؟ نمازش چگونه است؟ و در چه وقت آن را مى خواند؟
محاسن، ج 1، ص 396، ح 885
حدیث (11) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلصَّلاةُ مِن شَرائِعِ الدّینِ وَ فیها مَرضاةُ الرَّبِّ عَزَّوَجَلَّ وَ هِىَ مِنهاجُ النبیاءِ وَ لِلمُصَلّى حُبُّ المَلائِکَةِ وَ هُدىً و ایمانٌ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ؛
نماز، از آیین هاى دین است و رضاى پروردگار، در آن است. و آن راه پیامبران است. براى نمازگزار، محبت فرشتگان، هدایت، ایمان، نور معرفت و برکت در روزى است.خصال، ص 522، ح 11
حدیث (12) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
ثَلاثٌ لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فیهِنَّ ما اُخِذنَ اِلاّ بِسَهمَةٍ حِرصا عَلى ما فیهِنَّ مِن الخَیرِ وَ البَرَکَةِ: اَلتَّذینُ بِالصَّلاةِ وَ التَّهجیُر بِالجَماعاتِ وَ الصَّلاةُ فى اَوَّلِ الصُّفوفِ؛
سه چیز است که اگر مردم آثار آن را مى دانستند، به جهت حریص بودن به خیر و برکتى که در آنها هست، به قرعه متوسل مى شدند: اذان نماز، شتاب به نماز جماعت و نماز در صف اول.کنزالعمّال، ح 43235
حدیث (13) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اِعلَموا اَنَّ اللّه تعالى قَد فَرَضَ عَلَیکُم الجُمُعَةَ فَمَن تَرَکَها فى حَیاتى وَ بَعدَ مَماتى وَ لَهُم اِمامٌ عادِلٌ اِستِخفافا بِها وَ جُحودا لَها فَلا جَمَعَ اللّه شَملَهُ وَ لا بارَکَ لَهُ فى اَمرِهِ اَلا وَ لا صَلاةَ لَهُ اَلا وَ لا زَکاةَ لَهُ اَلا وَ لا حَجَّ لَهُ اَلا وَ لا صَومَ لَهُ اَلا وَ لا بَرَکَةَ لَهُ حَتّى یَتوبَ؛
بدانید که خداوند متعال نماز جمعه را بر شما واجب ساخته است پس آنان که در زندگى و پس از مرگ من، از روى سبک شمردن و یا انکار، آن را ترک کنند، با وجود این که پیشواى عادلى دارند، خداوند وحدتشان نبخشد و در کارشان برکت ندهد، آگاه باشید نه زکات، نه نماز، نه حج و نه روزه آنان پذیرفته است. بدانید که زندگى آنان برکتى نخواهد داشت، مگر توبه کنند.عوالى اللالى، ج 2، ص 54، ح 146
حدیث (14) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
عن زید بن خالدٍ الجُهَنّى: ما کانَ رَسُولُ اللّه صلى الله علیه و آله یَخرُج مِن شَى ءٍ لِشَى ءٍ مِنَ الصَّلَواتِ حَتّى یَستاکَ ؛
زید بن خالد جُهَنى: پیامبر خدا صلى الله علیه و آله از هیچ نمازى به نماز دیگر مشغول نمى شدند، مگر این که در این فاصله مسواک مى زدند.المعجم الکبیر، ج 5، ص 254، ح 5261
حدیث (15) امام على علیه السلام :
اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَالحُزنَ وَهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛
لباس پاکیزه غم و اندوه را برطرف مى کند و باعث پاکیزگى نماز است.
کافى، ج 6، ص 444، ح 14
حدیث (16) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلا اُخبِرُکُم بِاَفضَلَ مِن دَرَجَةِ الصّیامِ وَ الصَّلاةِ وَ الصَّدَقَةِ؟ صَلاحُ ذاتِ البَینِ، فَاِنَّ فَسادَ ذاتِ البَینِ هِىَ الحالِقَةُ؛
آیا به چیزى با فضیلت تر از نماز و روزه و صدقه (زکات) آگاهتان نکنم؟ و آن اصلاح میان مردم است، زیرا تیره شدن رابطه بین مردم ریشه کن کننده دین است.
نهج الفصاحه، ح 458
حدیث (17) امام صادق علیه السلام :
کونوا دُعاةً لِلنّاسِ بِغَیرِ اَ لسِنَتِکُم، لِیَرَوا مِنکُم الوَرَعَ وَ الجتِهادَ وَ الصَّلاةَ وَ الخَیرَ، فَاِنَّ ذلِکَ داعیَةٌ؛
مردم را به غیر از زبان خود، دعوت کنید، تا پرهیزکارى و کوشش در عبادت و نماز و خوبى را از شما ببینند، زیرا اینها خود دعوت کننده است.
کافى، ج 2، ص 78، ح 14
حدیث (18) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لاتَنظُروا إِلى کَثرَةِ صَلاتِهِم وَصَومِهِم وَ کَثرَةِ الحَجِّ وَالمَعروفِ وَطَنطَنَتِهِم بِاللَّیلِ، وَلکِنِ انظُروا إِلى صِدقِ الحَدیثِ وَأَداءِ المانَةِ؛
به زیادى نماز و روزه و حج و احسان و مناجات شبانه مردم نگاه نکنید، بلکه به راستگویى و امانتدارى آنها توجه کنید.بحارالأنوار، ج 75، ص 114، ح 5
حدیث (19) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
ثَلاثٌ لَو یَعلَمُ النّاسُ ما فیهِنَّ ما اُخِذنَ اِلاّ بِسَهمَةٍ حِرصا عَلى ما فیهِنَّ مِن الخَیرِ وَ البَرَکَةِ: اَلتَّذینُ بِالصَّلاةِ وَ التَّهجیُر بِالجَماعاتِ وَ الصَّلاةُ فى اَوَّلِ الصُّفوفِ؛
سه چیز است که اگر مردم آثار آن را مى دانستند، به جهت حریص بودن به خیر و برکتى که در آنها هست، به قرعه متوسل مى شدند: اذان نماز، شتاب به نماز جماعت و نماز در صف اول.کنزالعمّال، ح 43235
حدیث (20) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَنِ اغتابَ مُسلِما أَو مُسلِمَةً لَم یَقبَلِ اللّه صَلاتَهُ وَلاصیامَهُ أَربَعینَ یَوما وَلَیلَةً إِلاّ أَن یَغفِرَ لَهُ صاحِبُهُ؛
هر کس از مرد یا زن مسلمانى غیبت کند، خداوند تا چهل شبانه روز نماز و روزه او را نپذیرد مگر این که غیبت شونده او را ببخشد.بحارالأنوار، ج 75، ص 258، ح 53
حدیث (21) امام باقر علیه السلام :
لَمّا قالَ لَهُ رَجُلٌ إِنّى ضَعیفُ العَمَلِ قَلیلُ الصَّلاةِ قَلیلُ الصَّومِ وَلکِن أَرجو أَن لا آکُلَ إِلاّ حَلالاً وَلا أَنکَحَ إِلاّ حَلالاً: وَأَىُّ جِهادٍ أَفضَلُ مِن عِفَّةِ بَطنٍ وَفَرجٍ؟!؛
در پاسخ به کسى که عرض کرد: من در عمل ناتوانم و نماز و روزه کم به جا مى آورم اما سعى مى کنم جز حلال نخورم و جز با حلال نزدیکى نکنم فرمودند: چه جهادى برتر از پاک نگهداشتن شکم و شرمگاه؟!محاسن، ج 1، ص 292، ح 448
حدیث (22) امام صادق علیه السلام :
لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّى لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وأداءُ الأمانَةِ؛
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند، بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.کافى، ج 2، ص 104، ح 2
حدیث (23) امام حسن عسکری علیه السلام:
لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛
عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.
تحف العقول، ص448
حدیث (24) امام صادق علیه السلام:
أَقرَبُ ما یَکُونُ العَبدُ إلَی اللهِ وَ هُوَ ساجِدٌ؛
نزدیکترین حالات بنده به پروردگارت حالت سجده است.ثواب الاعمال و عقاب الاعمال
حدیث (25) امام صادق علیه السلام:
اثافى الاسلام ثلاثة: الصلوة و الزکوة و الولایة،لا تصح واحدة منهن الا بصاحبتیها؛
سنگهاى زیربناى اسلام سه چیز است: نماز، زکات و ولایت که هیچ یک از آنها بدون دیگرى درست نمى شود.کافى جلد2، ص 18
حدیث (26) امام صادق علیه السلام:
اِنَّ مِن تَمامِ الصَّومِ اِعطاءُ الزَّکاةِ یَعنى الفِطرَة کَما اَنَّ الصَّلوةَ عَلَى النَّبِى (ص) مِن تَمامِ الصَّلوةِ؛
تکمیل روزه به پرداخت زکاة یعنى فطره است، همچنان که صلوات بر پیامبر (ص) کمال نماز است.وسائل الشیعه، ج 6 ص 221
حدیث (27) امام کاظم علیه السلام:
اَفضَلُ ما یَتَقَرَّبُ به العَبدُ اِلی اللهِ بَعدِ المَعرِفَةِ به، الصَلوةُ؛
بهترین چیزی که بنده بعد از شناخت خدا به وسیله آن به درگاه الهی تقرب پیدا می کند، نماز است.
تحف العقول،ص455
حدیث (28) امام علی علیه السلام:
لِکُلِّ شَیءٍ وَجهٌ وَ وَجهُ دینِکم الصَّلاةُ؛
هر چیز دارای سیماست، سیمای دین شما نماز است.
بحار الانوار، ج82، ص227
حدیث (29) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
لا یَنالُ شَفاعَتی مَن اَخَّرَ الصَّلوةَ بَعدَ وَقتِها؛
کسی که نماز را از وقتش تأخیر بیندازد، (فردای قیامت) به شفاعت من نخواهدرسید.
بحارالانوار، ج83، ص20
حدیث (30) امام محمدباقر علیه السلام:
مَن تَرَکَ الجَماعَةَ رَغبَةً عَنها وَ عَن جَماعَةِ المُسلِمینَ مِن غَیرِ عِلَّةٍِ فَلا صَلاةَ لَه ؛
کسی که از روی بی میلی،بدون عذر و علت نمازجماعت را که اجتماع مسلمانان است ترک کند، نمازی برای او نیست.
امالی شیخ صدوق،ص290
حدیث (31) امام علی علیه السلام:
مَن صَلّی رَکعَتَینِ یَعلَمُ مایَقولُ فِیهما اِنصَرَفَ وَ لَیسَ بَینَه وَ بَینَ اللهِ - عَزَّ وَ جَلَّ - ذَنبٌ؛
هر کس دو رکعت نماز بخواند و بداند چه می گوید، از نماز فارغ می شود، درحالی که میان او و میان خدای عز و جل گناهی نیست.
اصول وافی، ج2، ص100
حدیث (32) پیامبر صلى الله علیه و آله :
إِنَّ المُؤمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالعِبادَةِ وَالمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالبَهیمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.
تنبیه الخواطر،ج1، ص 94
حدیث (33) امام صادق علیه السلام :
لا تَغتَرّوا بِصَلاتِهِم وَلا بِصیامِهِم، فَإِنَّ الرَّجُلَ رُبَما لَهِجَ بِالصَّلاةِ وَالصَّومِ حَتّى لَو تَرَکَهُ استَوحَشَ ، وَلکِنِ اختَبِروهُم عِندَ صِدقِ الحَدیثِ وَأداءُ الأمانَةِ؛
فریب نماز و روزه مردم را نخورید، زیرا آدمى گاه چنان به نماز و روزه خو مى کند که اگر آنها را ترک گوید، احساس ترس مى کند، بلکه آنها را به راستگویى و امانتدارى بیازمایید.
کافى، ج2، ص 104، ح2
حدیث (34) امام على علیه السلام :
اَلنَّظیفُ مِنَ الثِّیابِ یُذهِبُ الهَمَّ وَالحُزنَ وَهُوَ طَهورٌ لِلصَّلاةِ؛
لباس پاکیزه غم و اندوه را مى برد و موجب پاکیزگى نماز است.
کافى، ج6 ، ص 444، ح 14
حدیث (35) امام صادق علیه السلام :
ما یَمنَعُ اَحَدَکُم اِذا دَخَل عَلَیهِ غَمٌّ مِن غُمُومِ الدُّنیا اَن یَتَوَضَّاَ ثُمَّ یَدخُلَ مَسجِدَهُ وَ یَرکَعَ رَکعَتَینِ فَیَدعُوَ اللّه فیهِما؟ اَما سَمِعتَ اللّه یَقُولُ: «وَاستَعینوا بِالصَّبرِ وَ الصَّلاةِ»؟
چه چیز مانع مى شود که هر گاه بر یکى از شما غم و اندوه دنیایى رسید، وضو بگیرد و به سجده گاه خود رود و دو رکعت نماز گزارد و در آن دعا کند؟ مگر نشنیده اى که خداوند مى فرماید: «از صبر و نماز مدد بگیرید»؟
تفسیر عیاشى، ج 1، ص 59، ح 39
حدیث (36) امام صادق علیه السلام :
ما خَسِرَ وَ اللّه مَن اَتى بِحَقیقَةِ السُّجودِ ... وَلا بَعُدَ عَنِ اللّه اَبَدا مَن اَحسَنَ تَقَرُّبَهُ فِى السُّجودِ وَ لا قَرُبَ اِلَیهِ اَبَدا مَن اَساءَ اَدَبَهُ وَضَیَّعَ حُرمَتَهُ وَیَتَعَلَّقُ قَلبُهُ بِسِواهُ؛
سوگند به خدا ، هر کس که حقیقت سجده را به جاى آورد ، زیان نکرد و کسى که در سجده، به خوبى به خداوند نزدیک شد، هرگز از خداوند دور نیست. و آن که به {ساحت مقدس} او بى ادبى کرد و حرمتش را زیر پا گذاشت ، و به غیر او دل بست، هرگز به او نزدیک نشد.
بحار الأنوار ، ج 75، ص 71، ح 34
حدیث (37) امام على علیه السلام :
کانَ رَسولُ اللّه صلى الله علیه و آله لا یُؤثِرُ عَلَى الصَّلاةِ عَشاءً وَ لا غَیرَهُ وَ کانَ اِذا دَخَلَ وَقتُها کَاَنـَّهُ لا یَعرِفُ اَهلاً وَ لا حَمیما؛
رسول اکرم صلى الله علیه و آله چیزى مثل شام و غیر آن را بر نماز مقدم نمى داشتند و هنگامى که وقت نماز مى رسید، گویى که هیچ یک از اهل خانه و دوستان را نمى شناختند.
مجموعه ورام، ج 2، ص 78
حدیث (38) الغزالى فى احیاء العلوم :
کانَ صلى الله علیه و آله لا یَجلِسُ اِلَیهِ اَحَدٌ و هُوَ یُصَلّى اِلاّ خَفَّفَ صَلاتَهُ و اَقبَلَ عَلَیهِ فَقالَ: اَ لَکَ حاجَةٌ؟ فَاِذا فَرَغَ مِن حاجاتِهِ عادَ اِلى صَلاتِهِ؛
هرگاه رسول اکرم صلى الله علیه و آله نماز مى خواندند و کسى نزد ایشان مى نشست، ایشان نماز خود را کوتاه مى کردند و به او رو مى نمودند و مى فرمودند: آیا خواسته اى دارى؟ و بعد از آن که حاجت او را برآورده مى کردند، به نماز بر مى گشتند.
سنن النبى، ص 294
حدیث (39) پیامبر صلی لله علیه و آله :
یا عَلىُّ اِذا حَضَرَ وَقتُ صَلاتِکَ فَتَهَیَّ لَها وَ اِلاّ شَغَلَکَ الشَّیطانُ وَ اِذا نَوَیتَ خَیرا فَعَجِّل وَ اِلاّ مَنَعَکَ الشَّیطانُ عَن ذلِکَ ؛
اى على! هرگاه وقت نمازت رسید، آماده آن شو وگرنه شیطان تو را سرگرم مى کند و هرگاه قصد [کار] خیرى کردى شتاب کن وگرنه شیطان تو را از آن باز مى دارد.
بحارالأنوار، ج 7، ص 29
حدیث (40) امام صادق علیه السلام :
فَضلُ الوَقتِ الاوّلِ عَلَی الأخیر کَفَضل الاخرةِ عَلَی الدُّنیا.
فضیلت خواندن نماز در اول وقت نسبت به تأ خیر انداختن آن، مثل فضیلت آخرت بر دنیاست.بحارالأنوار، ج 82، ص 359
حدیث (41) امام صادق علیه السلام فرمودند:
لا یَنالُ شَفاعَتَنا مَن استَخَفَّ بِالصَّلاةِ؛هرکس نماز را سبک بشمارد ، بشفاعت ما دست نخواهد یافت.
فروع کافی، ج3، ص270
حدیث (42) رسول خدا صلی الله علیه و آله:
اَوَّلُ ما یَسالونَ عَنهُ الصَّلواتُ الخَمسُ؛
اولین چیزی که از انسانها سؤال می شود، نمازهای پنج گانه است .
کنز العمال،ج 7،حدیث 18859
حدیث (43) امام علی علیه السلام فرمودند:
الصَّلاةُ حِصنٌ مِن سَطَواتِ الشَّیطانِ؛
نماز قلعه و دژ محکمی است که نمازگزار را از حملات شیطان نگاه می دارد.
غررالحکم، ص 56
حدیث(44) حضرت زهرا (س):
فَجَعلَ اللهُ الایمانَ تَطهیراً لَکم مِنَ الشِّرکِ ، وَ الصَّلاةَ تَنزیهاً لَکم عَن الکِبرِ؛
خدای تعالی ایمان را برای پاکیزگی از شرک قرار داد ، و نماز را برای دوری از تکبر و خودخواهی.
احتجاج طبرسی، ج1، ص258
حدیث (45) پیامبراکرم صلی الله علیه و آله:
اَحَبُّ الاعمالِ اِلَی اللهِ الصَّلاةُ لِوَقتِها ثُمَّ بِرُّ الوالِدَین ثُمَّ الجِهادُ فی سَبیلِ اللهِ؛بهترین کارها در نزد خدا نماز به وقت است ، آنگاه نیکی به پدر و مادر ، آنگاه جنگ در راه خدا.
کنز العمال، ج7، ص285، ح 18897
حدیث (46) امام على(سلام الله علیه):
اَلصَّلاةُ حِصنُ الرَّحمانِ ومِدحَرَةُ الشَّیطانِ.
نماز دژ محکم خداوند رحمان و وسیله راندن شیطان است.الصلاة فی الکتاب والسنة - ح 417- ص116
حدیث (47) پیامبراکرم صلی الله علیه و آله:
إذا قُمتَ فی صَلاتِکَ فَأَقبِل عَلَى اللَّهِ بِوَجهِکَ یُقبِل عَلَیکَ.
هرگاه به نماز ایستادى، با دل به خدا رو کن تا او نیز به تو رو کند.بحارالأنوار - ج 84 - ص 221. میزان الحکمة ج6- ص301 - ص10793
حدیث (48) پیامبراکرم صلی الله علیه و آله:
لایَقبَلُ اللَّهُ صَلاةَ عَبدٍ لایَحضُرُ قَلبُهُ مَعَ بَدَنِهِ.
خداوند نماز بندهاى را که دلش همراه بدنش نیست نمىپذیرد.حکمت نامه پیامبر اعظم(ص) – ج9-ص450- ح 7454
حدیث (49) امام باقر (ع):
مَن اَتَمَّ رُکوعَهُ لَم تَدخُلهُ وَحشَةٌ فی القَبر.
هر که رکوع نمازش را کامل انجام دهد هیچ ترس و وحشتی در قبر با سراغش نمی آید.
کافی ج2 ص32
*********************************************************
**********************************
نماز شب
حدیث (1) پیامبر صلىاللهعلیهوآله :
صَلاةُ اللّیلِ مَرضاةٌ لِلرَّبِّ وَ حُبُّ المَلائِکَةِ وَ سُنَّةُ النبیاءِ وَ نورُ المَعرفَةِ وَ اَصلُ الیمانِ وَ راحَةُ البدانِ وَ کَراهیَةٌ لِلشَّیطانِ وَ سِلاحٌ عَلَى العداءِ وَ اِجابَةٌ لِلدُّعاءِ وَ قَبولُ العمالِ وَ بَرَکَةٌ فِى الرِّزقِ؛
نماز شب، موجب رضایت پروردگار، دوستى فرشتگان، سنت پیامبران، نور معرفت، ریشه ایمان، آسایش بدنها، مایه ناراحتى شیطان، سلاحى بر ضدّ دشمنان، مایه اجابت دعا، قبولى اعمال و برکت در روزى است.ارشاد القلوب، ج 1، ص 191
حدیث (2) امام صادق علیهالسلام :
صَلاةُ اللَّیْلِ تُحَسِّنُ الْوَجْهَ وَ تُحَسِّنُ الْخُلْقَ وَ تُطَیِّبُ الرِّیحَ وَ تَدُرُّ الرِّزْقَ وَ تَقْضِى الدَّیْنَ وَ تَذْهَبُ بِالْهَمِّ وَ تَجْلُو الْبَصَرَ؛
نماز شب، انسان را خوشسیما، خوشاخلاق و خوشبو مىکند و روزى را زیاد و قرض را ادا مىنماید و غم و اندوه را از بین مىبرد و چشم را نورانى مىکند.
ثواب الأعمال، ص 42
**********************************************************
*******************************عبادت
حدیث (1) لقمان حکیم علیهالسلام :
یَا بُنَىَّ اِذَا امتَلأََتِ المَعِدَةُ نَامَتِ الفِکرَةُ وَ خَرِسَتِ الحِکمَةُ وَ قَعَدَتِ الاَعضَاءُ عَنِ العِبادَةِ؛
فرزندم هرگاه شکم پر شود، فکر به خواب مىرود و حکمت، از کار مىافتد و اعضاى بدن از عبادت باز مىمانند.
مجموعه ورام، ج 1، ص 102
حدیث (2) امام حسین علیهالسلام :
اَلخُلقُ الحَسَنُ عِبادَةٌ؛
خوش اخلاقى عبادت است.کنزالعمال، ج13، ص151، ح36472
*********************************************************حدیث (3) قال الله تعالی:
یا أَحمَدُ إِنَّ العِبادَةَ عَشَرَةُ أَجزاءَ: تِسعَةٌ مِنها طَلَبُ الحَلالِ فَإِذا طَیَّبتَ مَطعَمَکَ وَمَشرَبَکَ فَأَنتَ فى حِفظى وَکَنَفى؛
در حدیث قدسى آمده است که خداوند مىفرماید: اى احمد همانا عبادت ده جزء است که نه جزء آن طلبروزى حلال است، پس چون خوراکى و نوشیدنى خود را پاک کردى در پناه و حمایت من هستى.مستدرک سفینة البحار، ج2، ص378
حدیث (4) امام صادق علیه السلام :
لَو کانَ عِندَ اللّهِ عِبادَةٌ تَعَبَّدَ بِها عِبادُهُ المُخلِصُونَ أفضَلَ مِنَ الشُّکرِ عَلى کُلِّ حالٍ لاَءطلَقَ لَفظَهُ فیهِم مِن جَمیعِ الخَلقِ بِها فَلمّا لَم یَکُن أفضَلَ مِنها خَصَّها مِن بَینِ العِباداتِ وخَصَّ أربابَها، فَقالَ تَعالى (وقَلیلٌ مِن عِبادىَ الشَّکُورُ)؛
اگر نزد خداوند عبادتى بهتر از شکرگزارى در همه حال بود که بندگان مخلصش با آن عبادتش کنند ، هر آینه آن کلمه را درباره همه خلقش به کار مىبرد ، اما چون عبادتى بهتر از آن نبود از میان عبادات آن را خاص قرار داد و صاحبان آن را ویژه گردانید و فرمود : «واندکى از بندگان من سپاسگزارند» .کنزالعمال، ج13، ص151، ح36472
حدیث (5) حضرت زهرا سلام الله علیها:
من اصعد الی الله خالص عبادته اهبط الله عزوجل الیه افضل مصلحته؛
کسی که عبادت های خالصانه خود را به سوی خدا فرستد، پروردگار بزرگ برترین مصلحت را به سویش فرو خواهد فرستاد.بحار الانوار، ج 70، ص 249
حدیث (6) امام حسن عسکری علیه السلام:
لَیسَتِ العِبادَةُ کَثرَةَ الصیّامِ وَ الصَّلوةِ وَ انَّما العِبادَةُ کَثرَةُ التَّفَکُّر فی أمر اللهِ؛
عبادت کردن به زیادی روزه و نماز نیست، بلکه (حقیقت) عبادت، زیاد در کار خدا اندیشیدن است.
تحف العقول، ص448
حدیث (7) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
اَلعِبادَهُ سَبعونَ جُزء، اَفضَلُها جُزءً طَلَبُ الحَلالِ؛
عبادت هفتاد جزء است و بالاترین و بزرگترین جزء آن کسب حلال است.
ثواب الاعمال و عقاب الاعمال
حدیث (8) امام حسن عسکری علیه السلام:
اِنَّ الوُصُولَ اِلی اللهِ عَزّوجلَّ سَفَرٌ لا یُدرَکُ اِلّا بِامتِطاءِ اللَّیلِ؛
وصول به خداوند عزوجل سفری است که جز با عبادت در شب حاصل نگردد.
مسند الامام العسکری، ص290
حدیث (9) امام موسی کاظم علیه السلام:
أفضَلُ العِبادَةِ بَعدِ المَعرِفَةِ إِنتِظارُ الفَرَجِ؛
بهترین عبادت بعد از شناختن خداوند، انتظار فرج و گشایش است.
تحف العقول، ص403
حدیث (10) امام محمد باقر علیه السلام:
اَفضَلُ العِبادَةِ عِفَّةُ البَطنِ وَ الفَرجِ؛
بالاترین عبادت، عفت شکم و شهوت است.
تحف العقول، ص 296
حدیث (11) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
إِنَّ المُؤمِنَ هِمَّتُهُ فِی الصَّلاةِ وَالصِّیامِ وَالعِبادَةِ وَالمُنافِقُ هِمَّتُهُ فِی الطَّعامِ وَالشَّرابِ کَالبَهیمَةِ؛
همّت مؤمن در نماز و روزه و عبادت است و همّت منافق در خوردن و نوشیدن؛ مانند حیوانات.
تنبیه الخواطر،ج1، ص 94
حدیث (12) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
عَدلُ ساعَةٍ خَیرٌ مِن عِبادَةِ سَبعینَ سَنَةً قِیامِ لَیلِها وَصِیامِ نَهارِها؛
ساعتى عدالت بهتر از هفتاد سال عبادت است که شبهایش به نماز و روزهایش به روزه بگذرد.
مشکاةالانوار، ص 544
حدیث (13) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن أَعرَضَ عَن مُحَرَّمٍ أَبدَلَهُ اللّهُ بِهِ عِبادَةً تَسُرُّهُ؛
هر کس از حرام دورى کند، خداوند به جاى آن عبادتى که او را شاد کند نصیبش مىگرداند.
بحارالأنوار، ج 77، ص 121، ح 20
حدیث (14) امام محمدباقر علیه السلام:
عالِمٌ یُنتَفَعُ بِعِلمِهِ اَفضَلُ مِن سَبعینَ اَلفٍ عابِدٍ؛
دانشمندی که از علمش سود برند ، از هفتاد هزار عابد بهتر است .
بحارالانوار، ج75، ص173
حدیث (15) امام صادق علیه السلام:
اَفضَلُ العِبادةُ اِدمانُ التَّفکُّرفی اللهِ و فی قُدرَتهِ؛
برترین عبادت مداومت نمودن بر تفکر درباره خداوند و قدرت اوست.
جهادالنفس، ح53
حدیث (16) امام صادق علیه السلام:
فِکرَةُ ساعَةٍ خَیرٌ مِن عِبادَةِ اَلفِ سَنَةٍ؛
یک ساعت اندیشیدن در خیر و صلاح از هزار سال عبادت بهتر است.
بحارالانوار، ج71، ص326
حدیث (17) پیامبر اکرم (ص):
من عَبَد الله حق عبادته آتاه الله فوق امانیه و کفایته؛
هر که خدا را، آنگونه که سزاوار اوست، بندگى کند، خداوند بیش از آرزوها و کفایتش به او عطا مى کند.
بحارالانوار، ج۷۱، ص۱۸۳
حدیث (18) حضرت زهرا (س):
مَن أصعَدَ إلی اللهِ خالِصَ عِبادَته، أهبَطَ اللهُ عَزوجَلَّ إلیهِ أفضَلَ مَصلَحَتِه؛
هر کس عبادت خالصش را برای خدا بالا بفرستد، خدا بهتریم مصلحت را برای او نازل می کند.
(بحار الانوار، ج 75، ص 401)
حدیث (19) امام صادق(سلام الله علیه):
لاتُکَرِّهوا إلى أنفُسِکُمُ العِبادَةَ.
عبادت را نزد خویش ناپسند مگردانید.الکافى - ج 2 - ص86
میزان الحکمة ج 7 ص 26 ح 11836
*******************************خوف و ترس از خدا
حدیث (1) امام حسین علیه السلام:
لا یَأمَنُ یَومَ القِیامَةِ إِلا مَن خافَ اللهَ فی الدُّنیا؛
هیچ کس روز قیامت در امان نیست، مگر آن که در دنیا خدا ترس باشد.(بحار الانوار، ج 44، ص 192)
حدیث (2) امام صادق علیه السلام:
اَرج الله رَجاءَ لایجرّئک عَلی مَعصیتِه و خَف اللهَ خوفاً لا یؤیسُک مِن رَحمته؛
به خداوند امیدوار باش، امیدی که تو را بر انجام معصیتش جرات نبخشد و از خداوند بیم داشته باش بیمی که تو را از رحمتش ناامید نگرداند.
(جهادالنفس،ح109)
حدیث (3) امام حسین علیه السلام:
اَلبُکاءُ مِن خَشیةِ اللهِ نَجآةٌ مِنَ النّارِ
گریه از ترس خدا سبب نجات از آتش جهنّم است(حیات امام حسین ج 1 /ص 183)
************************************************
**************************
یاد خدا
حدیث (1) امام على علیه السلام :
اَلذِّکرُ یونِسُ اللُّبَّ وَیُنیرُ القَلبَ وَیَستَنزِلُ الرَّحمَةَ؛
یاد خدا عقل را آرامش مى دهد، دل را روشن مى کند و رحمت او را فرود مى آورد.
غررالحکم، ج2، ص66، ح1858
حدیث (2) امام على علیه السلام :
اُذکُرُوا اللّه ذِکراخالِصاتَحیَوابِهِ أَفضَلَ الحَیاةِ وَتَسلُکوابِهِ طُرُقَ النَّجاةِ؛
خدا را خالصانه یاد کنید تا بهترین زندگى را داشته باشید و با آن راه نجات و رستگارى را به پیمایید.
بحارالأنوار، ج78، ص39، ح16
حدیث (3) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
مَن أَطاعَ اللّه عَزَّوَجَلَّ فَقَد ذَکَرَ اللّه وَإِن قَلَّت صَلاتُهُ وَصیامُهُ وَتِلاوَتُهُ لِلقُرآنِ؛
هر کس خداى عزوجل را اطاعت کند خدا را یاد کرده است، هر چند نماز خواندن و روزه گرفتن و قرآن خواندنش اندک باشد.
بحارالأنوار، ج77، ص86، ح3
حدیث (4) امام صادق علیه السلام :
فى قَولِهِ تَعالى: (لَذِکرُ اللّه أَکبَرُ) ـ : ذِکرُ اللّه عِندَ ما أَحَلَّ وَحَرَّمَ؛
درباره آیه «یاد خدا بزرگتر است» ـ : به یاد خدا بودن در هنگام روبه رو شدن با حلال و حرام.
نورالثقلین، ج4، ص162، ح61
حدیث (5) امام باقر علیه السلام :
کَأَنَّ المُؤمِنینَ هُمُ الفُقَهاءُ أهلُ فِکرَةٍ وَعِبرَةٍ، لَم یُصِمَّهُم عَن ذِکرِ اللّه ما سَمِعوا بِآذانِهِم وَلَم یُعمِهِم عَن ذِکرِ اللّه ما رَأو امِنَ الزّینَةِ؛
گویا مؤمنان همان فقیهان (فرزانگان دین فهم) و اهل اندیشیدن وپند گرفتن هستند. شنیده هاى دنیوى، گوش آنها را از (شنیدن) یاد خدا کر نمى کند و زرق و برق دنیا چشم آنان را از یاد خدا کور نمى گرداند.
بحارالأنوار، ج73، ص36، ح17
حدیث (6) امام صادق علیه السلام :
قالَ: أَوحَى اللّه عَزَّوَجَلَّ إِلى موسى علیه السلام یا موسى، لاتَنسَنى عَلى کُلِّ حالٍ وَلا تَفرَح بِکَثرَةِ المالِ، فَإِنَّ نِسیانى یُقسِى القُلوبَ، وَمَعَ کَثرَةِ المالِ کَثرَةُ الذُّنوبِ؛
خداى عزوجل به موسى وحى کرد: اى موسى در هیچ حالى مرا فراموش نکن و به ثروت زیاد شاد نشو، زیرا از یاد بردن من دلها را سخت مى کند و همراه ثروت زیاد، گناهان زیاد است.
کافى، ج8، ص45، ح8
حدیث (7) امام سجاد علیه السلام :
إِنَّ قَسوَةَ البِطنَةِ وَفَترَةَ المَیلَةِ وَسُکرَ الشَّبَعِ وَعِزَّةَ المُلکِ مِمّا یُثَبِّطُ وَیُبَطِّى ءُ عَنِ العَمَلِ وَیُنسِى الذِّکرَ؛
پرخورى و سستى اراده و مستى سیرى و غفلت حاصل از قدرت، از عوامل بازدارنده و کند کننده در عمل است و ذکر (خدا) را از یاد مى برد.
بحارالأنوار، ج78، ص129، ح1
حدیث (8) امام سجاد علیه السلام :
یا مَن ذِکرُهُ شَرَفٌ لِلذّاکِرینَ وَیا مَن شُکرُهُ فَوزٌ لِلشّاکِرینَ وَیا مَن طاعَتُهُ لِلمُطیعینَ، صَلِّ عَلى مُحَمَّدٍ وَآلِهِ وَاشغَل قُلوبَنا بِذِکرِکَ عَن کُلِّ ذِکرٍ؛
اى آن که یادش مایه شرافت و بزرگى یاد کنندگان است و اى آن که سپاسگزاریش موجب دست یافتن سپاسگزاران (بر نعمتها) است و اى آن که فرمانبرداریش سبب نجات فرمانبرداران است، بر محمد و آل او درود فرست و با یاد خود دلهاى ما را از هر یاد دیگرى بازدار.
صحیفه سجادیه، دعاى 11
حدیث (9) امام باقر علیه السلام :
ذِکرُ اللِّسانِ الحَمدُ وَالثَّناءُ وَ ذِکرُ النَّفسِ الجَهدُ وَالعَناءُ وَذِکرُ الرّوحِ الخَوفُ وَالرَّجاءُ وَذِکرُ القَلبِ الصِّدقُ وَالصَّفاءُ وَذِکرُ العَقلِ التَّعظیمُ وَالحَیاءُ وَذِکرُ المَعرِفَةِ التَّسلیمُ وَالرِّضا وَذِکرُ السِّرِّ الرُّؤیَةُ وَاللِّقاءُ؛
ذکر زبان حمد و ثناء، ذکر نفس سختکوشى و تحمل رنج، ذکر روح بیم و امید، ذکر دل صدق و صفا، ذکر عقل تعظیم و شرم، ذکر معرفت تسلیم و رضا و ذکر باطن مشاهده و لقا است.
مشکاة الانوار، ص 113
حدیث (10) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
یَقولُ اللّه عَزَّوَجَلَّ إِذ کانَ الغالِبُ عَلَى العَبدِ الاِشتِغالُ بى، جَعَلتُ بُغیَتَهُ وَلَذَّتَهُ فى ذِکرى فَإذا جَعَلتُ بُغیَتَهُ وَلَذَّتَهُ فى ذِکرى عَشَقَنى وَعَشَقتُهُ فَإِذا عَشَقَنى وَعَشَقتُهُ رَفَعتُ الحِجابَ فیما بَینى وَبَینَهُ وَصَیَّرتُ ذلِکَ تَغالُبَاَ عَلَیهِ لایَسهو إِذا سَهَا النّاسُ اُولئِکَ کَلامُهُم کَلامُ النبیاءِ اُولئِکَ البطالُ حَقّا؛
خداى عزوجل مى فرماید: هرگاه یاد من بر بنده ام غالب شود، خواهش و خوشى او را در یاد خود قرار دهم و چون خواهش و خوشى او را در یاد خود قرار دهم عاشق من شود و من نیز عاشق او گردم و چون عاشق یکدیگر شدیم حجاب میان خود و او را بر دارم و عشق خود را بر جان او چیره گردانم، چندان که مانند مردم دچار سهو و غفلت نمى شود، سخن اینان سخن پیامبران است، اینان براستى قهرمانند.
کنزالعمال، ج1، ص433، ح1872
حدیث (11) امام صادق علیه السلام :
لِجَرّاحِ المَدائِنىِّ ـ : ألا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الأخلاقِ؟ اَلصَّفحُ عَنِ النّاسِ ، وَمُواساةُ الرَّجُلِ أخاهُ فى مالِهِ ، وَذِکرُ اللّه کَثیرا؛
به جرّاح مدائنى فرمودند: آیا به تو بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، سهیم کردن برادر (دینى) در مال خود و بسیار به یاد خدا بودن.
غررالحکم، ج2ف ص451، ح3260
حدیث (12) امام صادق علیه السلام :
اَلا اُحَدِّثُکَ بِمَکارِمِ الاَْخْلاقِ؟ الصَّفْحُ عَنِ النّاسِ وَ مُواساةُ الرَّجُلِ اَخاهُ فى مالِهِ وَ ذِکْرُ اللّهِ کَثیرا؛
آیا به شما بگویم که مکارم اخلاق چیست؟ گذشت کردن از مردم، کمک مالى به برادر (دینى) خود و بسیار به یاد خدا بودن.
معانى الأخبار، ص 191، ح 2
حدیث (13) امام صادق علیه السلام :
اَوْحَى اللّهُ عَزَّوَجَلَّ اِلى مُوسى علیهالسلام یا مُوسى لا تَفْرَحْ بِکَثْرَةِ الْمالِ وَ لا تَدَعْ ذِکْرى عَلى کُلِّ حالٍ فَاِنَّ کَثْرَةَ الْمالِ تُنْسِى الذُّنوبَ وَ اِنَّ تَرْکَ ذِکرى یُقْسِى الْقُلوبَ؛
خداى عزّوجلّ به موسى علیهالسلام وحى کرد: اى موسى! به زیادى ثروت شاد مشو و در هیچ حالى مرا فراموش مکن، زیرا با زیادى ثروت گناهان فراموش مىشود و از یاد بردن من قساوت قلب مىآورد.
نهج الفصاحه، ح 2783
حدیث (14) امام حسن عسکری علیه السلام :
أکثِروا ذِکرَ اللّهِ وذِکرَ المَوتِ وتِلاوَةَ القُرآنِ.
خدا را بسیار یاد کنید و همیشه به یاد مرگ باشید و قرآن زیاد بخوانید.
میزان الحکمة : ح 21781
حدیث (15) رسول اکرم صلى الله علیه و آله :
ما مِن ساعَةٍ تَمُرُّ بِابن آدَمَ لَم یُذکَر اللهُ فیها إلّا حَسِرَ عَلَیها یَومَ القیامَةِ.
هر لحظه ای که بر فرزند آدم بگذرد و او به یاد خدا نباشد روز قیامت حسرتش را خواهد خوردکنز العمال ح1819