آیت‌الله
محمد‌علی جاودان از اساتید اخلاق شهر تهران در جلسه درس اخلاق خود در رابطه
با آنچه که انسان در هنگام مرگ باید آماده کند توضیح داد.
وی با
اشاره به یکی از علائم آمادگی انسان برای مرگ عنوان کرد: از منظر
امیرالمؤمنین(ع) کسی برای مرگ آماده است که به واجبات عمل، از محرمات پرهیز
کند و از مکارم اخلاق برخوردار باشد.
آیت‌الله جاودان اظهار داشت:
برخورداری از مکارم اخلاق یعنی اگر کسی در حق شما بدی کرد، شما در حق او
خوبی کنید یا اگر کسی از شما برید، شما با او ارتباط برقرار کنید. نمونه
بارز این رفتار را در زندگی امام حسن مجتبی (ع) و برخوردی که ایشان با آن
فرد توهین‌کننده داشت، مشاهده می‌کنیم.
این استاد اخلاق در بخش
دیگری از سخنان خود گفت: همانطور که زمین زنده ثمر دارد و می‌توان از ثمرات
آن بهره برداشت، انسانی که به حیات تازه یعنی به ایمان می‌رسد نیز ثمر
دارد با این تفاوت که عالمیان از ثمر او استفاده خواهند‌کرد؛ همانطور که
تمام عالم از برکت وجود امام رضا (ع) استفاده می‌کنند و حتی بهره‌مندی از
وجود مقدس این امام همام پس گذشت هزار و دویست سال از شهادت‌شان هنوز نیز
ادامه دارد.
وی خاطرنشان کرد: ما هم اگر زنده شویم، می‌توانیم شبیه
ایشان شویم. برای زنده شدن، اعمال ما باید شبیه کسانی شود که زنده هستند.
فرد زنده اصلاً دروغ نمی‌گوید، عفت خود را حفظ و در شرایط بحرانی خود را
کنترل می‌کند، نه اینکه او از غرایز بی‌بهره باشد که اگر اینطور بود کارش
ارزشی نداشت؛ نه او هم مانند سایر افراد از غرایز بهره‌مند است اما آنها را
تحت کنترل خود دارد و طبق فرمایش حضرت علی (ع) در دلش میان آن غریزه و
نقطه مقابلش جنگی به پاست. مثلاً شهوت دارد اما در درونش میان شهوت و عفت
جنگی به پاست و با نفس خود می‌جنگد.
آیت‌الله جاودان یادآور شد: اگر
انسان کار گرگ را بکند و درندگی کند، گرگ می‌شود. اگر کار روباه را بکند و
حیله‌گری کند، روباه می‌شود و طبق فرمایش قرآن بعد از آن «بَلْ هُمْ
أَضَلّ»ُ خواهد بود. زیرا گرگ فقط گرگ است و روباه فقط روباه؛ اما انسان
می‌تواند همزمان هم خوک باشد و هم گرگ و هم روباه. از آن سو انسان در خوبی
نیز می‌تواند از فرشتگان بالاتر باشد به گونه‌ای که فرشتگان انگشت حیرت به
دهان گیرند.
وی گفت: مهم‌ترین بخش وجود انسان که باید تحت کنترل
درآید خیال انسان است که البته بسیار فضول و خارج از کنترل است، برای کنترل
خیال بهترین راه، کنترل جدی چشم است چرا که اصلاً چشم فضول بوده و خیال را
نیز فضول کرده است ازاین رو اگر انسان بر کنترل چشم و گوش و زبان مداومت
کند، کم کم خیالش نیز تحت کنترلش در می‌آید و از آن به بعد است که می‌تواند
بهترین نماز و لذت‌بخش‌ترین عبادات را داشته باشد.
آیت‌الله جاودان
تصریح کرد: نتیجه مراقبت از خود، شخصیتی مانند حضرت ابوالفضل(ع) خواهد
بود، ایشان چنان در مراقبت از خود موفق بود که در آن روز سخت یعنی عاشورا،
تمام رفتارهایش درست بود و همه امضا شد. ایشان اختیارش را به امامش سپرده
بود و از این‌رو به‌جای رفتن به میدان و گرفتن انتقام برادرانش امر امامش
را اطاعت کرد و رفت تا برای فرزندان برادر آب بیاورد.
